جزئیات طرح پنهان دولت آمریکا در خاورمیانه

بعدی- زمان زیادی تا پایان دولت بایدن باقی نمانده است. این دولت حدود 5 ماه به قدرت خود ادامه خواهد داد و به دلیل کناره گیری بایدن از انتخابات ریاست جمهوری شاهد حضور رئیس جمهور و تشکیل دولت جدید در کاخ سفید خواهیم بود. در این راستا، تحلیل‌ها و تفاسیر کارشناسان و رسانه‌های آمریکایی درباره برنامه‌های محوری بایدن در ماه‌های پایانی دوران قدرتش متفاوت است.

به گزارش الغد؛ برخی معتقدند ضدحمله ارتش اوکراین به روسیه و نفوذ آن به بخش وسیعی از خاک روسیه یکی از ترتیباتی است که دولت بایدن به شدت از آن حمایت می کند و از این طریق تلاش می کند سیاست خود را با محوریت جنگ در اوکراین گسترش دهد تا شایستگی خود را نشان دهد. و ثروت انتخاباتی کامالا هریس را افزایش دهید. در همین حال، دنیس راس، یکی از چهره‌های شناخته شده سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه که سال‌ها در دولت‌های مختلف این کشور حضور داشته و با مسائل خاورمیانه ارتباط تنگاتنگی داشته است، به من می‌پیوندد: مقاله تحریک آمیز منتشر شده در فارین افرز، حجاب از دستور کار اصلی دولت بایدن در ماه های باقی مانده از حضورش در قدرت حذف شده است.

دنیس راس معتقد است که بایدن به شدت بر جنگ غزه متمرکز است و سعی دارد به هر طریق ممکن به آن پایان دهد و سپس با انعقاد توافقی برای عادی سازی روابط بین آمریکا و رژیم اسرائیل، میراث اصلی سیاست خارجی خود را تثبیت کند. این موضوعی است که می تواند دستاورد مهم و بزرگی برای او در تاریخ باشد و البته بایدن و حزب دموکرات به شدت به آن نیاز دارند.

برنامه پنهان دولت بایدن برای آینده غرب آسیا چیست؟

دنیس راس یکی از چهره های مهم دستگاه سیاست خارجی آمریکا به شمار می رود که به طور خاص به مسائل غرب آسیا به ویژه رویدادهای مرتبط با رژیم صهیونیستی می پردازد.

دنیس راس در مقاله خود تأیید می کند که فرسایش جنگ غزه دستاوردی به همراه نخواهد داشت، اما پایان آن و البته عادی سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی می تواند ورق را به نفع آمریکا و اشغالگر بچرخاند. سیستم اورشلیم فرصت های جدیدی را برای آنها در خاورمیانه فراهم می کند. دنیس راس خاطرنشان می کند که عربستان عادی سازی روابط با صهیونیست ها را جز از طریق آتش بس در غزه و البته تشکیل کشور مستقل فلسطینی نمی پذیرد.

در زیر یادآور می‌شویم که آتش‌بس در جنگ غزه به نفع آمریکا و اسرائیل است، زیرا وجهه بین‌المللی آنها در نتیجه این جنگ به شدت مخدوش شده است و ادامه این جنگ شانس پیروزی قطعی را برای آنها به ارمغان نمی‌آورد. . در عین حال، این دو بازیگر می توانند تشکیلات خودگردان فلسطین را به عنوان نهادی که مسئول تشکیل کشور مستقل فلسطین خواهد بود برجسته کنند.

در نتیجه این اقدامات، در صورت عادی سازی روابط عربستان با اسرائیل، این موضوع به گفته دنیس راس می تواند به انزوای منطقه ای و بین المللی محور مقاومت و به ویژه ایران منجر شود. این موضوعی است که به نفع آمریکا، اسرائیل، دولت‌های عرب منطقه مانند عربستان سعودی و البته دولت‌هایی است که قبلاً برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل تلاش کرده‌اند. شاید تمرکز قابل توجه دولت بایدن بر این طرح دنیس راس را بتوان از بیانیه مطبوعاتی که چندی پیش فاش شد و اعلام کرد محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی به مقامات آمریکایی اعلام کرده بود در معادله عادی سازی روابط با اسرائیل، متوجه شد او از جان خود می ترسید و ترور می شد.

با تمام این اوصاف، طرح دنیس راس 3 مشکل و ایراد مهم دارد که نمی توان آنها را نادیده گرفت.

1. نادیده گرفتن برخی حقایق جامعه فلسطین

دنیس راس در مقاله خود در فارین افرز به طور کامل بر این واقعیت تاکید دارد که تشکیلات خودگردان فلسطین می تواند مسئول تشکیل کشور مستقل فلسطین باشد. این در حالی است که این سازمان اساساً این توانایی را ندارد. تشکیلات خودگردان فلسطین سال هاست که از بحران عدم مشروعیت و محبوبیت در میان افکار عمومی فلسطین رنج می برد.

حتی قبل از شروع جنگ غزه، میدان نبرد و درگیری های مختلف این سازمان بر کسب قدرت بیشتر متمرکز بود و نتایج نظرسنجی های مختلف در جامعه فلسطین حاکی از آن بود که تشکیلات خودگردان فلسطین در بین فلسطینی ها بسیار منزوی است. شاید بارزترین نمود این موضوع را بتوان در دو تحول دید. اول اینکه قبل از شروع جنگ غزه، کرانه باختری صحنه تشدید و انفجار بزرگ عملیات مقاومت و گروه های ضد صهیونیستی بود و این رویکرد در میانه جنگ غزه دو چندان شد. این مسئله ای است که نشان می دهد جامعه فلسطین اساساً از تمایلات قهقرایی حکومت خودگردان فلسطین به تنگ آمده است.

نکته دوم این است که نظرسنجی‌های مختلف در جامعه فلسطین توسط نهادهایی مانند «مرکز افکار عربی» نشان از برتری ایده مقاومت مسلحانه در برابر دشمن اسرائیل بر شهرک‌سازی و مذاکره دارد. بنابراین، تشکیلات خودگردان فلسطین اساساً توانایی لازم و کافی برای تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی که از حمایت و موافقت جامعه فلسطین برخوردار باشد را ندارد.

2. موضع ضعیف در پیمان ابراهیم

توافق ابراهیم که هدف آن عادی سازی روابط کشورهای عربی اسلامی و رژیم اشغالگر قدس است، در دوره قبل و بعد از شروع جنگ غزه شاهد دو روند کاملا متفاوت بود. در دوره منتهی به شروع جنگ غزه، برخی از کشورهای عربی که در مقاطعی نگاهی معتدل به پیمان ابراهیم و روابط با جهان غرب (مانند تونس) داشتند، رویکرد خود را به کلیت تغییر دادند و بیشتر به تقابل اسرائیل به دنبال عادی سازی روابط با خود است و این روند در نظرسنجی های اخیر مرکز افکار عمومی عرب نیز تایید شده است.

مرکز افکار عربی به عنوان یک نهاد نظرسنجی معتبر در جهان عرب، نشان می دهد که گروه های مقاومت به ویژه ایران با افزایش محبوبیت خود در میان کشورهای عربی مواجه هستند. حالا که احیای توافقنامه آبراهام برای بایدن چندان منطقی نیست، زیرا مواضع کشورهای عربی مخالف آن تشدید خواهد شد. البته عده ای این عقیده را مطرح می کنند که حاکمان مستبد عرب از همه مهمتر هستند و نباید به نظرات مردم عرب توجه کرد.

کارشناسان معتقدند که این دیدگاه در جریان بهار عربی نیز نادرست است و رهبران عرب نمی توانند نسبت به افکار عمومی خود بی تفاوت باشند.

3. کاهش جایگاه نمایندگی آمریکا در غرب آسیا

به ویژه در شرایط کنونی، دولت آمریکا در معادلات غرب آسیا آنقدر موضع قوی ندارد که بخواهد به تنهایی ایده پایان جنگ غزه و به ویژه توسعه توافقی برای عادی سازی روابط اسرائیل با یک کشور را اجرا کند. کشور مثل عربستان سعودی. در پی جنگ غزه و البته اقدامات مغرضانه آنها به نفع اسرائیل در ماه های اخیر، آمریکایی ها تا حد زیادی وزن فعالیت منطقه ای خود را از دست داده اند و دیگر اهداف جدید و بزرگ برای آنها معنا ندارد.

شکی نیست که افول هژمونی آمریکا در منطقه غرب آسیا از زمان خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت آغاز شد و شدت گرفت. اکنون در شرایط کنونی به گفته بسیاری از کارشناسان آمریکایی، این کشور در مسیر دستیابی به برنامه های مورد نظر خود در سطح منطقه با موانع و چالش های جدی مواجه است که به نوعی ساده سازی چالش ها در برابر آن تلقی می شود. چهره ها اکنون حول محور مسائلی است که غرب با آن مواجه است.