چگونه تخاصم روسیه و غرب در اوکراین، منافع ایران را نشانه گرفت؟

ورود اوکراین به خاک روسیه یک اولتیماتوم برای این کشور بود تا دوستان قدیمی خود را متحد کند. اما این اتحاد مهمترین خطوط قرمز جمهوری اسلامی در منطقه قفقاز را جابجا می کند. اما تاثیر جنگ اوکراین بر منافع ایران چیست؟

به گزارش خبرآنلاین، در حالی که نیروهای اوکراینی در اواسط مرداد ماه در یک حمله غافلگیرانه با عبور از مرزهای روسیه و هدف قرار دادن منطقه کورسک روسیه وارد خاک این کشور شدند، پیامدهای این حمله و برتری اوکراین در قبال روسیه، این امید وجود دارد. جبهه اتحاد غرب روسیه را تقویت کرد تا آن را در جنگ شکست دهد. در 17 اوت، رئیس جمهور روسیه حمله اوکراین به زیرساخت های غیرنظامی در کورسک را محکوم کرد و آن را یک تحریک بزرگ خواند. از سوی دیگر، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین اعلام کرد که هدف از تهاجم نظامی ارتش این کشور به منطقه کورسک روسیه ایجاد یک منطقه حائل است.

همزمان، منابع روسی تایید کردند که زیرساخت های ذخایر نفت خام روسیه در منطقه روستوف در جریان حمله گسترده پهپادهای ارتش اوکراین آتش گرفته است.

در همین حال، در جریان نشست اطلاعات و امنیت ملی، دیوید کوهن، معاون مدیر سیا، از پاسخ مستقیم به این سوال که آیا او و همکارانش از حملات اوکراین به منطقه کورسک غافلگیر شده‌اند یا خیر، خودداری کرد، اما در عین حال گفت: «اهمیت و پیامدهای آن. و پیامدهای این حمله قابل مشاهده است: «اوکراینی‌ها در روسیه می‌مانند و دفاع خود را تقویت می‌کنند و با توجه به صحبت‌هایی که داشتیم، به نظر می‌رسد که قصد دارند برای مدتی به حملات خود برای کنترل برخی مناطق ادامه دهند.» راشا تودی به نقل از جانشین رئیس ستاد کل سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا گزارش داد.

ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز در یک کنفرانس مطبوعاتی این موضوع را تایید کرد و گفت که واشنگتن به زودی به کی یف اجازه می دهد تا از سلاح های غربی برای حمله به خاک روسیه استفاده کند.

اگرچه ناظران سیاسی می گویند که ارتش اوکراین با شرایط ضعیف خود در زمینه کمبود نیرو و مهمات، پس از حمله غیرمنتظره خود به «کورسک» روسیه، نتوانست مواضع خود را حفظ کند و اگرچه اخیراً به حملات گسترده با هواپیماهای بدون سرنشین متوسل شد. در مسکو، پایتخت روسیه و مناطق اطراف، اما با استناد به گزارش وزارت دفاع روسیه، پدافند هوایی این کشور موفق شد حملات پهپادی را خنثی کند.

این در حالی است که وزرای خارجه اوکراین و لهستان، دیمیتری کولبا و رادوسلاو سیکورسکی، رایزنی های گسترده ای را با همسایگان خود در مورد درخواست کی یف برای رهگیری موشک ها و پهپادهای روسیه در حریم هوایی اوکراین آغاز کردند. در همین حال وزیر امور خارجه اوکراین گفت: در تلاش هستم تا شرکای لهستان را متقاعد کنم که جنگنده های میگ بیشتری به اوکراین بفرستند تا این کشور بتواند در برابر حملات روسیه از خود دفاع کند.

همزمان با انجام رایزنی های دیپلماتیک اوکراین برای جذب بیشتر دفاع هوایی و تسلیحات تهاجمی، ولودیمیر زلنسکی از آزمایش موفقیت آمیز یک موشک بالستیک ساخت داخل در اوکراین خبر داد. این موشک بالستیک بومی می تواند امکان حمله به عمق خاک روسیه را برای اوکراین فراهم کند. پیش از این خبر آزمایش گروم 2 “ساپسان/حرم-2” به رسانه ها رسیده بود. این موشک به سمت هدفی در فاصله 700 کیلومتری پرتاب شد.

در همین حال، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز گفت: اوکراین به رهگیری مداوم و هر روزه موشک‌های روسیه برای نجات جان افراد زیادی ادامه می‌دهد، اما توانایی اوکراین برای حفظ دفاع خود مستلزم ارسال تجهیزات بیشتر است. وی افزود: در جریان حملات اخیر روسیه، متحدان تایید کردند که کمک های نظامی به اوکراین را افزایش خواهند داد، ما باید به ارسال تجهیزات و مهمات به اوکراین برای دفاع از خود در برابر حملات روسیه ادامه دهیم، چنین چیزی برای توانایی اوکراین در این جنگ ضروری است. در همان زمان، نخست وزیر آلمان اعلام کرد در پیش نویس برنامه بودجه آلمان، چهار میلیارد یورو برای کمک های نظامی به اوکراین در سال 2025 اختصاص یافته است.

در حالی که ناظران غربی عمدتاً بر تحولات تاکتیکی نیروهای اوکراینی تمرکز کردند و حمله ضعف استراتژیک عمیق تری را در موقعیت روسیه به عنوان یک قدرت بزرگ فرضی آشکار کرد، نزدیکترین متحدان روسیه در پیمان پیمان امنیت جمعی – ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان – هیچ نظامی ارائه نکردند. یا حمایت سیاسی CSTO که در سال 2002 تأسیس شد، در ابتدا با هدف مقابله با تجاوزات خارجی علیه اعضای خود و هماهنگ کردن مواضع سیاست خارجی انجام شد.

بر اساس ماده 5 ناتو، اعضای CSTO به اصول دفاع دسته جمعی ملزم هستند و ماده 4 منشور سازمان می گوید که اگر یکی از اعضای این بلوک مورد حمله دولت یا گروهی از دولت ها قرار گیرد، همه اعضا مورد حمله قرار خواهند گرفت از سوی دیگر، تشدید سازمان پیمان امنیت جمعی به دلیل فقدان همبستگی بین اعضای خود، از دفاع جمعی حمایت نمی کند.

از سوی دیگر، شوکت میرضیایف، رئیس جمهور ازبکستان، چالش های ژئوپلیتیکی پیش روی منطقه را برجسته کرد و گفت: آسیای مرکزی به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی خود از پیامدهای منفی بحران جهانی اعتماد و تشدید درگیری ها رنج می برد و ما در اسارت هستیم. به سیاست تحریم». “

در میان این تحولات، رئیس جمهور قزاقستان، قاسم جومارت توکایف، مقاله ای تحت عنوان “قیام آسیای مرکزی: به سوی توسعه و شکوفایی پایدار” در قزاقستانسکایا پراودا منتشر کرد و خواستار هماهنگی سیاست های امنیتی و دفاعی منطقه ای بین پنج جمهوری آسیای مرکزی شد. چشم انداز توکایف از آسیای مرکزی یکپارچه تر و مرفه تر، عاری از نفوذ هژمونیک روسیه، نشان دهنده یک تغییر بالقوه در پویایی های ژئوپلیتیکی در منطقه است که می تواند اتحادها و ساختارهای قدرت موجود را به شدت تغییر دهد.

تحلیلگران بر این باورند که با ورود ارتش اوکراین به خاک روسیه، پوتین در تلاش است تا با دادن امتیاز به کشورهای وابسته به اتحاد جماهیر شوروی سابق و متحدان فعلی آن، اتحادی از کشورهای مشترک المنافع علیه اتحاد غربی ایجاد کند تا حداقل نقش دیپلماتیک داشته باشد. نقش آن به عنوان یک عامل بازدارنده در صورت تداوم حملات اوکراین و نشان دادن احتمال ورود اروپایی ها به جنگ در اوکراین. او پیشنهاد داد که منافع ایران در موضوع کریدور زنگزور و امتیازاتی که به جمهوری آذربایجان داده شده نادیده گرفته شود.