آیا تغییرات الجولانی واقعی است؟

آینده عطار پورات تحلیلگر ارشد دفاعی و نظامی روزنامه اورشلیم پست

به گزارش روزنامه «جروزالم پست». در هفته های اخیر، ابومحمد الجولانی که اکنون ترجیح می دهد با نام اصلی احمد الشعرو شناخته شود، کمپینی هدفمند را برای جلب توجه مخاطبان غربی و ترمیم چهره عمومی خود راه اندازی کرده است. او سعی می کند تصویر عمل گرایانه و معتدل خود را ارائه دهد. در همین راستا جولونی با رسانه های بین المللی مانند بی بی سی و سی ان ان مصاحبه کرد و با دیپلمات های آلمانی و انگلیسی دیدار کرد. وی در این دیدارها سعی داشت از تصویری که او را رهبر یک گروه جهادی نشان می دهد فاصله بگیرد و خود را یک شخصیت سیاسی و مدیر شایسته منطقه معرفی کند.

از جهاد تا همزیستی چرخشی بزرگ در سخنرانی رهبر تحریر شام!

الجولانی با کنار گذاشتن نام جنگجوی خود و انتخاب یونیفورم رسمی به جای یونیفرم نظامی، پیام تازه ای را به جامعه بین المللی ارسال می کند. او همچنین لفاظی خود را از تاکید بر جهاد و فتح به ترویج همزیستی اقلیت های سوریه و حکومت همه جانبه بر مناطق تحت کنترل خود تغییر داد.

ابومحمد الجولانی سال‌هاست که تلاش می‌کند تصویر خود را از یک جهادگر سلفی که با القاعده و داعش مرتبط بود به یک رهبر میانه‌رو و عمل‌گرا تغییر دهد. با این حال، سوال واقعی این است: آیا این تغییر واقعی است یا فقط یک نمایش هوشمندانه توسط یک سیاستمدار زیرک که پیام های خود را برای مخاطبان هدف خود تنظیم می کند؟

برای غربی ها، الجولانی چشم اندازی از سوریه آینده ارائه می دهد که در آن از حقوق اقلیت ها محافظت می شود و تکنوکرات های رژیم بشار اسد برای اطمینان از عملکرد نهادهای دولتی در سمت خود باقی می مانند. این پیام رویکردی عمل گرایانه را به ویژه در سایه سقوط احتمالی رژیم بشار اسد نشان می دهد. وی در مصاحبه اخیر خود با رسانه های غربی بر ضرورت ایجاد نهادهای دولتی در سوریه تاکید کرد، اما از ارائه جزئیات در مورد قوانین حاکم بر سوریه در آینده به ویژه میزان اجرای قوانین شریعت خودداری کرد.

به عنوان مثال، الجولانی در پاسخ به سوال جرمی بوون، خبرنگار بی‌بی‌سی درباره احتمال ممنوعیت مشروبات الکلی در سوریه جدید، از دادن پاسخ مستقیم خودداری کرد و گفت: «مسائل زیادی وجود دارد که من حق ندارم در مورد آنها صحبت کنم، زیرا آنها مسائلی هستند. قانونی هستند. بوون در تحلیل خود، الجولانی را فردی باهوش و آگاه سیاسی توصیف کرد که به طرز ماهرانه ای از پاسخ دادن به سوالات حساس اجتناب می کرد.

الجولانی چگونه خود را از زیر سایه داعش و القاعده جدا کرد؟

ابومحمد الجولانی، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های تحولات جهادی در خاورمیانه، همچنان در فضای بلاتکلیفی به سر می‌برد. اطلاعات موجود در مورد او محدود به روایات و اظهارات گزینشی است که عمدتاً برای ارائه تصویری ویرایش شده و عمل گرایانه به رسانه های غربی و با هدف جدا کردن او از جهادش منتشر می شود.

جولانی بیشتر دوران بلوغ خود را در فضای قیام و جهاد سپری کرد. در این محیط، او مهارت هایی را آموخت که او را قادر می ساخت تا گروه های بی نظم را به گروهی منسجم و منضبط تبدیل کند و خود را به عنوان یک رهبر کارآمد معرفی کند. در سال 2005، الجولانی به دلیل فعالیت های مربوط به جنگ عراق توسط نیروهای آمریکایی دستگیر شد. او مدعی است که زمان خود را در زندان صرف توسعه استراتژی برای جنگ در سوریه کرده است. این دوره همچنین آغاز رابطه او با ابوبکر البغدادی، رهبر آینده داعش بود. البغدادی او را تحت حمایت خود گرفت و در راه جهاد پرورش داد.

الجولانی به القاعده پیوست و موظف به تأسیس شعبه سوریه این سازمان شد. اما پس از درگیری بین داعش و القاعده، او تصمیم گرفت به ایمن الظواهری رهبر القاعده وفادار بماند و در برابر تلاش های البغدادی برای خلیفه شدن مقاومت کند. این انتخاب، الجولانی را به مدیری ماهر در مدیریت سیاست داخلی گروه های جهادی تبدیل کرد. او سپس پایگاه قدرت خود را با جذب نیرو از گروه های مختلف، از جمله جنگجویان خارجی مانند چچنی ها، اویغورها و مسلمانان غربی گسترش داد. قطع روابط رسمی با القاعده و تغییر مکرر نام سازمان خود بخشی از تلاش های او برای ارائه چهره ای جدید بود. انتخاب نام «سازمان عصر آزادی» به جای اسامی نظامی نشان داد که او می خواهد چهره سیاسی بیشتری ارائه دهد.

در اواسط دهه 2010، با رشد داعش و جلب توجه بین المللی به خشونت این گروه، جامعه بین المللی ائتلاف گسترده ای را علیه داعش تشکیل داد. این ائتلاف که شامل بازیگرانی مانند آمریکا، روسیه و ایران بود، بر نابودی داعش تمرکز داشت. الجولانی در این فضای متشنج این فرصت را پیدا کرد تا با ارائه چهره ای متفاوت و عمل گرا جایگاه خود را در مناطق تحت کنترل خود تقویت کند.

شورای تحریر الشام و راه پیچیده مشروعیت؛ تاکتیک یا تغییر واقعی؟

ابومحمد الجولانی با استفاده از تجربیات گذشته خود به این درک رسیده است که برای جلب حمایت غرب در تلاش برای سرنگونی بشار اسد، باید فاصله قابل توجهی با داعش و گذشته جهادی اش ایجاد کند. اقدامات او در این راستا شامل تلاش های رسانه ای گسترده و تغییرات راهبردی در سیاست های داخلی تحریر الشوم است.

در سال 2021، الجولانی به PBS اجازه داد تا در طول یک مستند با او مصاحبه کند و چهره متفاوتی از او نشان دهد. این تلاش ها از سال 2013 آغاز شد، زمانی که او سعی کرد از طریق مصاحبه با الجزیره روابط مثبتی برای خود و سازمانش ایجاد کند. او در این مصاحبه ها سعی داشت تصویری متفاوت از یک رهبر جهادی افراطی ارائه دهد.

پس از تسلط تحریر الشام بر بخش هایی از سوریه، الجولانی دستور توقف تخریب اماکن مقدس و میراث فرهنگی اقلیت ها را داد. این سیاست ها به ویژه در تضاد با اقدامات داعش بود. او همچنین از سربازان خود خواست که در مسائل مربوط به پوشش زنان دخالت نکنند، اقدامی که به وضوح با هدف رفع نگرانی های غرب در مورد ایجاد خلافت اسلامی انجام می شود. هدف از این تغییرات کاهش فشارهای بین المللی، لغو تحریم ها و افزایش مشروعیت تحریریه تحریریه شام ​​بود. الجولانی با ارائه چهره ای معتدل سعی در جلب حمایت ضمنی و حتی مستقیم غرب دارد.

در اقدامی نادر، الجولانی اخیرا با باربارا لیف، دستیار وزیر خارجه آمریکا در امور خاورمیانه دیدار کرد. او توانست وزارت امور خارجه آمریکا را متقاعد کند که از جایزه 10 میلیون دلاری برای دستگیری خود صرفنظر کند. او اکنون در تلاش است تا تحریر الشام را از لیست سازمان های تروریستی حذف کند. پس از این دیدار، لیف جولانی را یک “رهبر عملگرا” توصیف کرد، توصیفی که می تواند گام مهمی در جهت اهداف او باشد.

با وجود نشانه های اعتدال در مواضع الجولانی، اقدامات او بیشتر شبیه یک نمایش تاکتیکی برای جلب حمایت غرب است. رهبری الجولانی و هیئت تحریر الشام در ادلب در چارچوب “دولت نجات سوریه” الگویی از چنین مدیریتی را نشان می دهند. موارد متعدد نقض حقوق بشر، از جمله حمله به شهروندان معترض و سرکوب مخالفان سیاسی، شباهت های این حکومت را با رژیم های خودکامه به وضوح نشان داده است. با وجود تلاش‌های تکنوکراتیک و توسعه زیرساخت‌ها، ارتش نجات سوریه هنوز ساختاری مبهم بر اساس ایدئولوژی افراطی اسلامی دارد. اگرچه الجولانی در تلاش است چهره ای متفاوت ارائه دهد، اما رهبران غربی باید مراقب باشند که به او مشروعیت کامل ندهند. همانطور که در قول معروف می گویند: «احترام، ولی شک».