تعطیلی سنت دویدن پشت ماشین رئیس‌جمهور

بعدی- رئیس جمهور در اولین سفر منطقه ای خود به استان سیستان و بلوچستان سفر کرد. این سفر که قرار بود به گفته مسعود مازیکیان سه روز طول بکشد به دلایل امنیتی در یک روز به پایان رسید. در این سفر پس از سال ها خبری از تجمع و پذیرایی مردمی نبود. آنچه در بحث سفرهای استانی جلب توجه می کند این است که سفر به خودی خود یک دستاورد محسوب نمی شود، بلکه نتیجه آن برای مردم مهم است.

به گزارش فردا مدل شناخته شده استقبال از روسای جمهور در ادوار مختلف همواره مورد انتقاد بوده است. از تعطیلی مدارس و ادارات گرفته تا دانش آموزانی که در صف ایستاده اند و اتوبوس ها را احوالپرسی می کنند، حوادث زیادی در این سفرها رخ داد. این پاورقی ها ممکن است در دوره حسن روحانی برای حمله به رئیس جمهور فعلی استفاده شده باشد، اما مختص دوران او و دولت او نبوده است.

رویکرد تبلیغاتی

سفرهای منطقه ای در دوره احمدی نژاد شکل جدیدی به خود گرفت و در دوره بعد تا حدودی اصلاح شد. در 19 سال گذشته، رویکرد تبلیغاتی بر تورهای منطقه ای غالب بوده است. به گونه ای که در برخی موارد از جمله در دولت سیزدهم، صرف انجام سفرهای منطقه ای به صورت گسترده در رسانه ها به عنوان یک دستاورد مطرح شد. چه در فضای مجازی و چه در فضای رسانه ای و واقعی، حجم و تعداد استقبال از رئیس جمهور در سفر به استانداری ها همواره به امری مهم تعبیر می شود. دستاوردهای این سفرها از دولت نهم تا دولت سیزدهم به وضوح قابل ردیابی است.

معاون اجرایی رئیس جمهور سابق در مراسمی با عنوان «چه سفرهایی رفتیم» که بخشی از سفرهای استانداری دولت سیزدهم 1401 بود.

با بازخوانی این گزارش می توان بخشی از این روند را روشن کرد: «آغاز سفرهای منطقه ای دولت نهم به ریاست محمود احمدی نژاد و همراهی هیئت دولت آغازی بود که همه اشاره کردند که این حضور، دیدار چهره به چهره بود دیدارهای صورت گرفته و از نزدیک دیدن روند اجرای طرح ها و پروژه ها از شاخص های مثبت دولت در آن زمان بود، اما اگرچه دور اول سفرهای استانی مورد استقبال بسیاری از اهالی و سیاسیون قرار گرفت، اما با پایان آن و آغاز دور دوم. دور سفرها استانداری ها اما برخی از شخصیت های سیاسی از جمله نمایندگان مجلس نسبت به بی نتیجه ماندن دور اول مصوبات و لزوم آغاز دور جدید هشدار دادند.

اما با وجود این هشدارها، دور دوم و سپس سوم و چهارم سفرهای دولت به استانداری ها آغاز شد و در نتیجه علاوه بر حضور رئیس جمهور و وزرا در جلسات علنی و نزدیک با اقشار مختلف، هزاران نفر تصمیمات صادر شد. در رشته های ساختمانی، آموزشی، فرهنگی، بهداشتی، ورزشی، علمی و … گذرانده شده است. [..]صدمین پرواز منطقه‌ای محمود احمدی‌نژاد و هیئت دولت از صبح 31 اردیبهشت 1398 همزمان با ورود به مشهد مقدس آغاز شد. این سفری است که پیش از آغاز به کار نسبت به 99 سفر دیگر خبرهای فراوانی داده بود تا به مناسبت صدمین سفر رئیس جمهور به استانداری ها جشن بزرگ و همه جانبه ای در تمامی استانداری های کشور برگزار شود. (مهر 1392)

هورای برای رئیس جمهور

دستاوردها و نتایج سفرهای رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت به استانداری‌ها در طول سال‌هایی که این سنت وجود داشته، به دغدغه اصلی منتقدان تبدیل شده است. زیرا هر سفر منطقه ای میلیاردها تومان هزینه دارد و اگر با تایید تمام شود، اما خروجی نداشته باشد، بی فایده است.

یکی از منتقدان سفرهای استانی عباس عبدی روزنامه نگار و تحلیلگر سیاسی بود که در دولت سیزدهم از ابعاد مختلف این موضوع را مورد انتقاد قرار داد. عبدی از تصمیم دولت پزشکی برای لغو تجمعات عمومی استقبال کرد و رئیس جمهور را تشویق کرد. شاید برخی تصور کنند که انتقاد این روزنامه نگار و تحلیلگر سرشناس ربطی به دولت رئیس جمهور دارد، اما سابقه آن به بیش از اینها برمی گردد:

خبرنگار: برخی منتقدان سفرهای منطقه ای آقای روحانی را رفتار پوپولیستی می دانند. آیا این ادعا را قبول دارید؟

عبدی: نظر من این نیست که این سفرها رفتار پوپولیستی محسوب شود. پیامدها و تاثیرات سفرهای منطقه ای روحانی با احمدی نژاد متفاوت است. سفرهای پوپولیستی شامل مجموعه ای از رفتارها و اقدامات دولتمردان سابق بود که مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفت. به عنوان مثال، تصویب طرح های کیلویی بدون نظر کارشناسی و سنجیدن جوانب آن، دریافت پیام، پول دادن و وعده های زیاد و… از وظایف انتقادی دولت قبل بود. بنابراین سفرهای استانی دولت یازدهم از نظر محتوایی با دولت قبل متفاوت است.

در عین حال باید بدانیم از آنجایی که روسای جمهور قبلی استقبال مردمی از سفرهای استانی را به همین ترتیب دنبال می کردند، شاید شهرستانی ها تغییر شیوه سفرها را برای خود کم اهمیت بدانند. شاید به همین دلیل دولت روحانی تصمیم گرفت به استقبال خارجی مردم ادامه دهد. اما اگر از من بپرسند روحانی چه کار می تواند بکند؟ من پیشنهاد دادم روش پروازهای منطقه ای را به این شکل تغییر دهیم تا مردم با این شیوه استقبال که به نظر من اتلاف وقت مردم و هزینه دولت است، احساس راحتی کنند.

به نظر من اگر یک سیاستمدار شخصیت و اعتماد به نفس دارد، نباید انتظار داشته باشد که مردم در خیابان او را تشویق کنند. من مخالف سخنرانی رئیس جمهور در سالن شورا و تحریک مردم با سخنرانی ایشان نیستم و به نظر من این مسائل اشکالی ندارد. لازم است، اما من از این نوع استقبال در خیابان ها و دویدن به دنبال ماشین مقامات دولتی خوشم نمی آید و فکر نمی کنم مفید باشد (ایرنا، 1394).