سنگ بنای پرداخت یارانه در کشور اشتباه بود

بعدی-دیوان محاسبات کشور در آخرین برآوردهای خود اعلام کرد که بر اساس یافته های این نهاد در سال گذشته 81 میلیون ایرانی کمک مالی دریافت کرده اند. البته در بخشی دیگر از این آمار آمده است که 160 هزار و 20 نفر از فهرست مشمولان مزایا حذف شدند و 2 میلیون و 228 هزار و 527 نفر مشمول دریافت مزایای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان جدید شدند. متقاضیان

به گزارش فردا اعلام این تعداد از حمایت شوندگان در کشور در شرایطی است که اعطای حمایت در کشور چه به صورت نقدی و چه به صورت سبد معیشتی منتقدان و موافقانی دارد. طرح هدفمندسازی یارانه ها در اواخر دهه 80 و با هدف حمایت از اقشار ضعیف جامعه و کاهش هزینه ها اجرا شد. حامیان این طرح می گویند: حمایت هدفمند باعث ایجاد عدالت در بین افراد جامعه می شود، اما مخالفان مشکلاتی مانند تورم و افزایش نقدینگی را از پیامدهای این موضوع می دانند.

با توجه به ارائه آمارهای جدید از حمایت، این سوالات مطرح می شود که نظام حمایتی در کشور ما چه مزایا و معایبی دارد و آیا ادامه این روش به نفع کشور خواهد بود یا خیر؟ الفلی گنبری، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با همه در یک او به این سوالات پاسخ داد:

کاهش حمایت ها و هزینه های رفاهی مردم

علی قنبری به همه در یک گفت: وی افزود: متأسفانه بحث یارانه ها در کشور از ابتدا به اشتباه مطرح شد و سنگ بنای آن را اشتباه گذاشتیم و به جای اینکه شرایط مردم را بهبود بخشد، متأسفانه یارانه در کشور نمی تواند تأثیر مثبتی داشته باشد برای بهبود و تثبیت زندگی مردم، کمک‌های بلاعوض به صورت نقدی برای افزایش درآمد خانواده‌ها اعمال می‌شود، اما در عمل نتوانسته موفقیت چندانی کسب کند زمانی که قیمت کالاهای مصرفی افزایش می‌یابد، افزایش تعداد یارانه‌ها نمی‌تواند جبران افزایش قیمت کالاها و خدمات و در نتیجه هزینه‌ای را که می‌تواند صرف آموزش و رفاه خانواده‌ها شود، کند. و برای جبران شرایط معیشتی مردم، صرف یارانه می شود زندگی مردم اثرات مثبت بیشتری بر جای خواهد گذاشت.

وی افزود: بدون شک طرح حمایتی نقدی کشور آنچنان که انتظار می رفت جوابگو نبوده است یارانه‌ها، بهتر بود دولت‌ها بر افزایش رفاه مناطق محروم به‌ویژه توسعه زیرساخت‌ها تمرکز می‌کردند تا نیاز مردم به زیرساخت‌های رفاه اجتماعی بهتر باشد حمایت از توسعه زیرساخت های کشور، وضعیت بسیار بهتری داشت، حتی حمایت های غیرنقدی نیز دارای اشکالات جدی است و اگرچه ممکن است کمی بهتر از حمایت های غیرنقدی باشد، اما در نهایت برای مردم مضر است.

ارائه یارانه های بلندمدت غیرقابل قبول و اشتباه است

این استاد دانشگاه ادامه داد: در اکثر نقاط دنیا حمایت درازمدت غیرقابل قبول است و برای گروه‌های آسیب‌پذیر در نظر گرفته می‌شود برای حمایت از 81 میلیون نفر، نظام رفاهی و اقتصادی مناسب چگونه سازماندهی می شود طرح حمایت نقدی در کشورهای در حال توسعه بالاست پراکندگی جمعیت گروه‌های آسیب‌پذیر و خدمات عمومی محدود در مناطق شهری هزینه اجرای طرح‌های حمایتی نقدی را افزایش می‌دهد و افزود: کشور ما از کمبود منابع مادی رنج می‌برد یک مشکل رایج در بخش منابع عمومی در کشورهای در حال توسعه.

وی افزود: نمی‌توان کتمان کرد که پرداخت‌های حمایتی موجب افزایش نقدینگی، افزایش قیمت کالاهای یارانه‌ای و ایجاد آثار تورمی شدید می‌شود که توزیع درآمد را به قیمت اقشار آسیب‌پذیر (گروه‌های هدف) تغییر می‌دهد زیرا این گروه بر خلاف ثروتمندان، اگر خانواده‌های فقیر بخش بزرگی از درآمد خود را از طریق غیررسمی به دست می‌آورند، بر خلاف ثروتمندان، توانایی انتقال درآمد را ندارند. حمایت های نقدی تنها منجر به کاهش جزئی خط فقر برای این خانواده ها می شود و هیچ تاثیری در جایگزینی درآمد آنها نخواهد داشت. مشخص نیست که هیچ تأثیری ندارند یا بهتر بگوییم هیچ تأثیری ندارند.