علم چطور دژاوو را توجیه می‌کند؟

اگر نمی دانید دژاوو یا آشنایی چیست و علم چگونه آن را توضیح می دهد، این مقاله برای شما مناسب است. آیا تا به حال وارد یک اتاق جدید شده اید و احساس می کنید قبلاً آنجا بوده اید؟ مطمئنی قبلاً در آن اتاق نبوده ای؟

یا مثلاً شخصی برای اولین بار چیزی را می گوید، اما شما احساس می کنید قبلاً آن را شنیده اید، در حالی که در واقع نشنیده اید. این لحظه دژاوو است. این پدیده ای است که امروزه به خوبی درک نشده است، اما دانشمندان ایده های زیادی در مورد آن دارند.

دژاوو چیست؟

دژاوو همان احساس ترسناکی است که قبلاً تجربه مشابهی داشته اید. آکیرا اوکانر، روانشناس و مدرس ارشد دانشکده روانشناسی و علوم اعصاب در دانشگاه سنت اندروز، توضیح داد که دژاوو یک احساس خودانگیخته و گریزان است که عملکرد آگاهی را آشکار می کند و به ما امکان می دهد تفاوت بین آنچه را که داریم ببینیم. احساس می کنیم و آنچه را که ما احساس می کنیم. ما می دانیم که درست است.

این تجربه زمانی اتفاق می‌افتد که نواحی خاصی از مغز، به‌ویژه بخشی که مسئول تشخیص آشنایی است، تحریک شده یا سیگنال‌های آشنایی نادرست ارسال می‌کند. این یک آشفتگی مختصر ایجاد می کند که منجر به احساس شناختی می شود که با درک فعلی در تضاد است. دژاووی خودآگاه راهی است که مغز شما به شما اطلاع می دهد که حافظه ای که تجربه می کنید اشتباه است (که چیز خوبی است، زیرا به این معنی است که لوب های پیشانی شما همانطور که باید کار می کنند).

اوکانر، یکی از معدود متخصصان دژاوو، ادامه داد: “دژاوو فرآیند تصحیح آن خطا و اطمینان از این است که طوری رفتار نمی کنید که انگار این چیز را به خاطر می آورید. به نظر من دلایل متعددی وجود دارد که این موضوع را نشان می دهد. یکی از آنها پارادوکس خطای حافظه است (اگر این چیزی است که من فکر می کنم) “دژاوو زمانی اتفاق می افتد که مغز افراد در بهترین حالت خود قرار دارد.”

وی در ادامه خاطرنشان کرد: برای افراد مبتلا به برخی بیماری ها مانند زوال عقل و لوب فرونتال ممکن است واقعیت به درستی بررسی نشود و در نتیجه احساس آشنایی مکرر ایجاد شود. این می تواند ویرانگر باشد. زیرا حتی زمانی که خاطرات واقعی نیستند، همه چیز آشنا به نظر می رسد. این می تواند تشخیص صحیح را به تاخیر بیندازد. زیرا به نظر می رسد که آنها خاطرات خود را دوباره به دست آورده اند، اگرچه این کار را نکرده اند.

اگرچه مشخص نیست که چرا انسان ها این پدیده را تجربه می کنند، اما بیشتر تحقیقات در مورد دژاوو نشان می دهد که این پدیده به فرآیند مغز برای بازیابی خاطرات مربوط می شود.

ورود به اتاق نشانه ای است که باعث بازیابی غیرارادی حافظه می شود. البته، “دسترسی به محتوا” وجود نخواهد داشت، یعنی هیچ خاطره ای برای مقایسه با لحظه حال وجود نخواهد داشت، اما همچنان احساس آشنایی وجود خواهد داشت.

یک مطالعه کوچک که دژاوو را بررسی می‌کرد، از واقعیت مجازی فراگیر برای ایجاد صحنه‌های استاندارد روزمره (مانند یک سالن بولینگ یا پارک) استفاده کرد که به شرکت‌کنندگان نشان داده شد. در مرحله بعد، صحنه جدیدی که از نظر فضایی ایجاد شده بود مشابه آنچه قبلا دیده بودند به آنها نشان داده شد.

شرکت کنندگان در مطالعه به احتمال زیاد هنگام مشاهده این صحنه های جدید (که فقط از نظر ساختاری مشابه بودند) احساس عجیب و غریب و فراتر از آشنا را گزارش می کردند. حتی اگر صحنه کپی دقیق صحنه قبلی نباشد، به اندازه کافی قابل تشخیص است. این می تواند احساس غریبی از آشنایی و ناتوانی در به خاطر سپردن تجربه اصلی ایجاد کند و تأیید کند که دژاوو یک خطای حافظه است که شما را به آنجا می برد.

اما شاید بزرگترین مشکل در اینجا این باشد که هیچ دلیل واقعی برای انسان ها برای تجربه دژاوو وجود ندارد. این فقط روش تخیلی مغز ما برای منطقی کردن یک تجربه گیج کننده انسانی است که به ما می گوید ما ماشین های حسی هستیم.

اوکانر ادامه داد: “ما همیشه در تلاشیم تا محیط و چیزهای اطراف خود را درک کنیم.” ما الگوها را تشخیص می‌دهیم و سعی می‌کنیم بفهمیم چرا اتفاقات خارج از ما رخ می‌دهند، متوجه می‌شویم که عجیب است و سپس ادامه می‌دهیم.»