نکات کلیدی مصاحبه مهم کمال خرازی؛ ایران چه خواهد کرد؟

آینده آقای کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی و وزیر امور خارجه ایران، مصاحبه مهمی با شبکه المیادین لبنان در دوره زمانی 1998-1999 انجام داد که شامل چندین موضوع عمده و راهبردی بود. با توجه به جایگاه حقوقی خرازی و شورای راهبردی روابط خارجی در تصمیم گیری سیاست خارجی، باید مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.

به گزارش فردا شرایط پیچیده منطقه که بر مسائل ایران نیز تاثیرگذار است، توجه به استراتژی های سیاست خارجی را بیش از پیش اهمیت می دهد. تغییر شرایط بین المللی در چند سال گذشته به دلیل جنگ اوکراین و همچنین جنگ یک ساله غزه و اکنون حمله به لبنان بارها از سوی مقامات کشورمان تایید شده است. در حال حاضر دو دیدگاه اصلی در ایران در رابطه با بحران منطقه وجود دارد. نظر اول معتقد است که باید بیشتر وارد بحران شویم و نظر دوم می گوید باید از بحران پرهیز کرد و جنگ مستقیم کرد، اما برای دفاع آماده بود. به نظر می رسد سخنان رئیس شورای راهبردی روابط خارجی با نظر دوم همخوانی بیشتری دارد.

افزایش برد موشک های ایرانی

بخشی از سخنان خرازی که بیش از سایر موضوعات مورد توجه قرار گرفت، بحث تغییر و تحول در دکترین دفاعی ایران در صورت تهدید وجودی بود.

خبرنگار می پرسد: شما اولین نفری بودید که گفتید اگر جمهوری اسلامی ایران مورد تهدید یا حمله قرار گیرد ممکن است دکترین هسته ای خود را تغییر دهد. منظور شما از تغییر دکترین هسته ای چیست؟

خرازی: این موضع همچنان پابرجاست که اگر جمهوری اسلامی ایران به یک تهدید وجودی تبدیل شود، ناگزیر سیاست دکترین نظامی خود را تغییر خواهیم داد، ما اکنون ظرفیت لازم برای تولید سلاح را داریم و تنها مانع، فتوای رهبری است که نهی کرده است در مورد موشک‌ها و موشک‌ها، همه این توانایی را در عملیات True Promise نشان داده‌ایم به خصوص اروپایی‌ها، اما وقتی حساسیت‌های ما را در نظر نمی‌گیرند، به‌ویژه در مورد تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران، نیازی به توجه به حساسیت‌های آنها نیست احتمال افزایش برد موشک های ایران وجود دارد.

طبیعتا به دلیل حساسیت حفاظت از اسرار نظامی، اطلاعات دقیقی از مشخصات موشک های کشورمان منتشر نمی شود. ایران اعلام کرد که موشک های بالستیک با برد تا دو هزار کیلومتر در اختیار دارد. بر اساس اخبار موجود، برد موشک های بالستیک خانواده عماد بین 1650 تا 2000 کیلومتر و برد موشک خرمشهر به 2000 کیلومتر می رسد. ورود ایران به این نقطه ربطی به امروز ندارد در سال 1395 سرلشکر امیرعلی حاجی زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سخنانی با ذکر خاطره ای از شهید حسن تهرانی مقدم، این موضوع را اعلام کرد. می‌گفتند جنگ تمام شده، اما باید خودمان را آماده کنیم که اگر اسرائیل یا آمریکا بخواهند از پایگاه‌های دور به ما حمله کنند، روزی که جنگ تمام شد، روز کار شهید تهرانی مقدم بود آغاز شد و اینکه توانستیم برد موشک های خود را به تدریج به دو هزار کیلومتر برسانیم از دستاوردهای این شهید است (تسنیم، 1395).

هفت سال از اعلام این موضوع توسط فرمانده نیروی هوافضای سپاه و رونمایی تدریجی موشک های بالستیک با برد تا 2000 کیلومتر می گذرد. حاجی زاده سال گذشته نیز از توانایی ایران در ساخت موشک هایی با برد بیش از 2000 کیلومتر خبر داده بود.

موشک های بالستیک به چهار گروه تقسیم می شوند:

1. برد کوتاه یا SRBM با برد 300 تا 1000 کیلومتر
2. برد متوسط ​​یا MRBM با برد 1000 تا 3500 کیلومتر
3. برد متوسط ​​یا IRBM با برد 3500 تا 5500 کیلومتر
4- موشک بالستیک قاره پیما یا ICBM با برد بیش از 5500 کیلومتر

ایران رسما اعلام کرد که موشک های میان برد در اختیار دارد. هشدار رئیس شورای راهبردی امور خارجی با توجه به اینکه ایران برنامه موشکی خود را با مهندسی معکوس موشک‌های اسکاد بی شوروی با برد 300 کیلومتر آغاز کرد و امروز دارای موشک‌های مافوق صوت پیشرفته میان‌برد از عماد تا فاتح است. روابط می تواند به معنای ساخت موشک های بلندمدت یا در دستور کار باشد. زیرا تجربه برنامه موشکی ایران از دهه 1960 تا کنون نشان می دهد که ایران از توان فوق برخوردار است. این اعلام می‌تواند در محدوده موشک‌های میان‌برد یا در منطقه میان‌برد باشد.

احتمال دیگر موضوع افشای ساخت موشک بالستیک قاره پیما است. اخبار تایید نشده ای در مورد دستیابی ایران به فناوری مورد نیاز برای ساخت این نوع موشک ها وجود دارد. دلیل این امر موفقیت کشورمان در آزمایش و استفاده از موشک های ماهواره ای است. تحلیلگران و رسانه های مختلف داخلی و خارجی با احتیاط و تردید در مورد این موضوع صحبت می کنند. مایکل المان، کارشناس برجسته در زمینه دفاع موشکی در موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک آمریکا، معتقد است که فناوری ها و عناصر مورد استفاده در حامل های ماهواره از جمله سیمرغ و موشک های بالستیک قاره پیما مشابه هستند. هر دو دارای موتورهای موشکی قدرتمند، بدنه قوی و سبک، هدایت دقیق، واحدهای هدایت، مکانیزم جداسازی مراحل یا جداسازی محموله های ضروری، سیستم ردیابی و تله متری برای پشتیبانی از پیشرفت ها و عملیات هستند. با وجود این شباهت ها، متهم کردن ایران به استفاده از سیمرغ برای پرتاب ماهواره به عنوان پوششی برای پنهان کردن توسعه موشک های بالستیک قاره پیما، اشتباه است.

به عنوان مثال، محموله های موشک بالستیک باید قادر به مقاومت در برابر استرس ورود مجدد و دمای بالای سیستم حفاظت ترمو مکانیکی باشند. حامل های ماهواره از جمله سیمرغ دارای محموله هایی هستند که برای انجام عملیات در فضا می مانند و در نتیجه نیازی به تحمل چالش های بازگشت به زمین ندارند. حامل های ماهواره و موشک های بالستیک دارای مسیر پرتابی هستند که به وضوح ماموریت آنها را مشخص می کند. پرتابگرهای ماهواره در زمانی که از موتورهای با رانش کم و دوربرد استفاده می کنند به خوبی کار می کنند، در حالی که ICBM ها در ارتفاعات بالاتر از سطح دریا برای حداکثر برد کار می کنند. این به تجهیزات پیشرفته تری با نیروی محرکه بالا نیاز دارد. چیدمان اجزای فضایی سیمرغ نشان می دهد که در مرحله دوم و سوم از موتورهایی با رانش کم استفاده شده است که با خط سیر موشک بالستیک همخوانی ندارد و با موشکی که برای پرتاب ماهواره در نظر گرفته شده همخوانی دارد. (اکتبر، 2019)

دفاع از هستی

همانطور که هیچ کشوری در حفظ موجودیت خود کوتاهی نمی کند، ایران نیز از این نظر با سایر کشورها تفاوتی ندارد. اسرائیل جنگ کنونی را جنگ وجودی توصیف کرده است. خرازی تغییر دکترین نظامی ایران را ناشی از تهدید وجودی کشورمان دانست. وقتی بحث دفاع از موجودیت هر حزبی مطرح شود، آن دولت شدت عمل بیشتری از خود نشان خواهد داد. به نظر می رسد سخنان خرازی هشداری مضاعف به کشورهای غربی باشد: ما دکترین را تغییر خواهیم داد و سختگیر خواهیم بود.

صلح طلب، جنگجو

کمال خرازی در سخنان خود بار دیگر تاکید کرد که ایران در حال دفاع از خود است و آمادگی کامل برای این دفاع را دارد. به نظر می رسد رئیس شورای راهبردی روابط خارجی برای پاسخ به این سوال از زبان دیپلماتیک استفاده کرده تا طرف مقابل را در هاله ای از ابهام قرار دهد.

خبرنگار: آیا می توان گفت پس از عملیات اول و دوم و تجاوزات اسرائیل به ایران، کشور شما از مرحله بازدارندگی فراتر رفت و در واقع وارد جنگ با اسرائیل شد؟ اگر این جنگ پس از پاسخ ایران به تجاوزات اسرائیل ادامه یابد، آیا ایران برای این موضوع آمادگی دارد؟

خرازی: «البته ما نمی‌خواهیم که جنگ به کل منطقه سرایت کند، ما توانایی خود را در بازدارندگی به اسرائیل ثابت کرده‌ایم طبیعی است که ما نیز پاسخ خواهیم داد.»

به همین دلیل است که می گوییم او از زبان دیپلماتیک استفاده کرد، چون توپ الان در زمین ایران است. اسرائیل حمله تلافی جویانه خود را انجام داد و امروز بحث در مورد حمله یا عدم حمله به ایران مهم است. خرازی می گوید اگر اسرائیل به تجاوزات خود ادامه دهد، ما به طور طبیعی پاسخ خواهیم داد. ضمن اینکه از زمان آینده استفاده می کند، نمی گوید حتماً می زنیم. پاسخ دو طرفه است و شاید نیت خاصی پشت آن باشد که به طرف مقابل برمی گردد.

باز بودن دیپلماسی

ایران هرگز گزینه دیپلماسی را رها نکرده است. دیپلماسی حتی در شرایط جنگی نیز بسته نیست، زیرا راه خروج از بحران است.

خبرنگار: چشم انداز مذاکرات منطقه ای و بین المللی برای دستیابی به آتش بس در غزه و لبنان را چگونه می بینید؟ نقش دیپلماسی ایران در تحت فشار قرار دادن رژیم صهیونیستی برای وادار کردن آن به پذیرش آتش بس به ویژه در لبنان چگونه است؟

خرازی: ایران در مذاکرات آتش بس دخالتی ندارد، مسئولیت مذاکره بر عهده لبنانی ها و فلسطینی ها است. البته هر تصمیمی که بگیرند ما از آن حمایت می کنیم.»

خبرنگار: اما با توجه به روابط با غرب و مذاکرات غیرمستقیم با ایالات متحده آمریکا که امروز خود را برای انتخابات ریاست جمهوری آماده می کند، آیا ایران همچنان به مسیر مذاکرات برای دستیابی به توافق در پرونده هسته ای پایبند است؟

وی افزود: ما به مذاکرات و توافقات قبلی خود پایبند هستیم به شرطی که طرف های دیگر نیز به آن پایبند باشند، افزود: متأسفانه متعهد نیستند و به جای مذاکره به تحریم جمهوری اسلامی ادامه می دهند. ایران.”

خرازی وظیفه مداخله ایران را در سیاست اعلامی کشورمان در قبال تحولات منطقه ای و مداخله در امور کشورها مشخص می کند و به گونه ای این تصمیم را اعلام می کنند که ایران هر تصمیمی که بگیرند نقش حمایتی داشته باشد. در مورد گشایش دیپلماتیک، به نظر می رسد که این پیام را به طرف مقابل می رساند که باب مذاکره باز نیست و تنها یک گشایش کوچک است. خرازی در بخشی دیگر از سخنان خود به اشتراکات ایران، چین و روسیه در تغییر نظم جهانی پرداخت که می تواند سیگنال دیگری برای تغییر رفتار غرب باشد. اگر ایران بخواهد وارد یک سیستم توازن در سیاست خارجی شود.