وزش باد مرگبار از سوی یک ابرسیاهچاله باستانی

این بادهای قدرتمند گاز و غبار را با سرعتی باورنکردنی از کهکشان میزبان خارج می کنند و تولد ستارگان را در کهکشان میزبان نابود می کنند.

این اختروش که J1007+2115 نامیده می‌شود، آنقدر دور است که 700 میلیون سال پس از انفجار بزرگ، زمانی که جهان 13.8 میلیارد ساله تنها حدود پنج درصد از عمر خود داشت، دیده شد، اگرچه این امر باعث می‌شود J2115+1007 سومین اولیه باشد اختروش تاکنون کشف شده است.

خروجی این اختروش نه تنها به دلیل قدمت آن قابل توجه است. باد J1007+2115 که از یک سیاهچاله سرچشمه می گیرد، 7500 سال نوری سرسام آور، معادل 25 منظومه شمسی روی هم رفته است. به گفته محققان، موادی که آنها هر سال به بیرون پرتاب می کنند معادل 300 خورشید و با سرعتی معادل 6000 برابر سرعت نور است.

ویجی لیو، رئیس گروه اکتشاف و محقق دانشگاه آریزونا گفت: «این سومین اختروش باستانی و سومین اختروش دوردست است که انرژی خود را از یک سیاه‌چاله عظیم می‌گیرد. طبق دانش ما، این بادهای اختروشی اولین بادهای شناخته شده در این مقیاس کهکشانی هستند.

بادهای این سیاهچاله مرکزی ممکن است به اندازه کافی قوی باشد که کهکشان میزبان را که ماده خود را با سرعت 6000 برابر سرعت صوت به بیرون پرتاب می کند و از مواد مورد نیاز برای تولد ستاره های جدید محروم می کند، بکشد.

تصور می‌شود که همه کهکشان‌های بزرگ دارای یک سیاه‌چاله بسیار پرجرم در هسته خود هستند که جرم آن از میلیون‌ها تا میلیاردها برابر جرم خورشید است. اما همه این سیاهچاله ها قدرت اختروش ها، درخشان ترین منابع نور در جهان را ندارند.

این به این دلیل است که برخی از سیاهچاله های کلان پرجرم توسط مقادیر زیادی گاز و غبار احاطه نشده اند تا از آن تغذیه کنند. به عنوان مثال، سیاهچاله بسیار پرجرم در قلب کهکشان ما ساکت و کم نور است.

سایر سیاهچاله‌های کلان پرجرم توسط مواد فراوان در یک ابر مسطح به نام دیسک برافزایش احاطه شده‌اند که به تدریج آنها را تغذیه می‌کند.

این نواحی هسته های فعال کهکشانی (AGNs) نامیده می شوند و بسیار درخشان هستند.

با کمک جیمز وب، محققان توانستند ببینند که مواد موجود در بادهای اختروش از J1007+2115 با سرعت حیرت انگیز 4.7 میلیون مایل در ساعت (7.6 میلیون کیلومتر در ساعت) در حال حرکت است. همانطور که ممکن است تصور کنید، چنین بادهای قوی و گسترده حامل مواد زیادی هستند. لیو گفت بادهای اختروشی از J1007+2115 حامل موادی با جرم 300 خورشید در سال هستند.

کهکشان میزبان J1007+2115 سرشار از گاز و غبار مولکولی متراکم است که بلوک های سازنده ستارگان را تشکیل می دهند. این کهکشان هر ساله با سرعتی در حدود 80 تا 250 جرم خورشید را تشکیل می دهد.

پاکسازی گاز و گرد و غبار توسط بادهای اختروشی، منبع غذایی سیاهچاله های کلان پرجرم را که آنها رانده می شوند، قطع می کند. این بدان معناست که رشد یک سیاهچاله بسیار پرجرم با جرمی معادل یک میلیارد خورشید نیز ممکن است متوقف شده باشد.

لیو می گوید: «باد مقدار زیادی گاز را به بیرون هل می دهد. این می‌تواند فعالیت ستاره‌زایی کهکشان را که به گاز برای تشکیل ستاره‌ها نیاز دارد و همچنین رشد خود سیاه‌چاله عظیم را که به تجمع گاز نیاز دارد، سرکوب کند.

این بدان معناست که این پیش کهکشان اکنون یک کهکشان مرده است و به دلیل پاکسازی مواد ستاره ساز و تولد محدود ستاره، رشد چندانی ندارد.