چگونه انتظار داریم چین دایه مهربان‌تر از مادر اقتصاد ایران شود؟

بعدی- مسعود مشیدیان، رئیس‌جمهور منتخب ایران در مقاله‌ای به بررسی دیدگاه‌های خود درباره سیاست خارجی پرداخت. او در این مقاله می خواهد روابط با چین و روسیه را گسترش دهد و روابط با کشورهای عربی و همسایه را بهبود بخشد.

به گزارش فردا اگرچه بیشتر روابط تجاری ایران با چین در سال های اخیر تحت تحریم بوده است، اما حجم سرمایه گذاری چین در ایران در مقایسه با سایر کشورها بسیار کمتر است. در سال های 2018 تا 2022، حجم سرمایه گذاری چین در عربستان سعودی 37 برابر و در امارات 31 برابر ایران بوده است. با توجه به این شرایط سوالاتی مطرح می شود از جمله اینکه چرا چینی ها در ایران سرمایه گذاری محدودی دارند یا قراردادهای سرمایه گذاری خود را در ایران تکمیل نمی کنند؟ جلال ساداتیان، دیپلمات سابق ایرانی در انگلیس و کارشناس ارشد سیاست خارجی در گفتگو با همه در یک وی در پاسخ به این سوالات و تحلیل خود از وضعیت سیاست خارجی ایران پس از ریاست جمهوری مسعود پزشکیان گفت:

پزشکیان به دنبال تشکیل «حکومت وحدت ملی» هستند.

جلال ساداتیان به همه در یک گفت: با توجه به استقبال برخی همسایگان از انتخاب آقای مدشکیان به عنوان رئیس جمهور ایران، اگرچه برخی رسانه های اروپایی و آمریکایی با احتیاط واکنش نشان دادند، اما می توان گفت که لحن جامعه جهانی نسبت به ایران مثبت بوده است اشاره کردم به آینده نامعلومی مربوط می شود، زیرا هنوز مشخص نیست که به کدام سمت برویم، اما این اقدام اخیر آقای پزشکیان و نگارش مقاله از اهمیت بالایی در روند گذار سیاسی در کشور برخوردار است؟ منظورم از دوره انتقالی شرایط فعلی است که حتی حکم آقای مدزیکیان اجرا نشده و سوگند یاد شده هنوز ادای سوگند نگرفته است. آقای باحچکیان «رئیس جمهور ایران» به جای «رئیس جمهور منتخب» تا بعد از مراسم تحلیف، البته این روند در ایران بسیار طولانی است و نسبت به برخی کشورها تشریفات زیادی داریم.

وی افزود: آقای دکتر مازیکیان به دلیل عملیات سمپاشی، حسادت و رقابت هایی که در داخل کشور وجود دارد، به سمت «حکومت وحدت ملی» حرکت کردند. دیدارهای او با علما، مراجع، سید ناطق نوری، خاتمی و … نشان می دهد که او به دنبال تصویری غیر جناحی برای خروج از بن بست داخلی و کاهش مسائل کشور به پایین ترین سطح چالش جناحی است. در مقاله ای که در تهران تایمز منتشر شد نیز بر همین موضوع تاکید شد. آقای پیشیکیان برای انتشار مقاله خود روزنامه تهران تایمز را انتخاب کرد نه رسانه های خارجی. این انتخاب بسیار هوشمندانه است و به دنیا این پیام را می دهد که من با تمام دنیا در تعامل هستم و حتی به روسیه هم این پیام را می دهد که ما به دنبال ارتباط با این کشور هستیم. در مورد چین، آقای مزیکیان نیز پیام مشابهی ارائه می دهد. جالب اینجاست که روابط ما با هر دو کشور چین و روسیه در چند سال گذشته مورد انتقاد قرار گرفته است و حتی آقای پزشکیان از نوع روابط ما با چین انتقاد کرده و معتقد است که نباید نفت ارزان بفروشیم و کم واردات کنیم. کالاهای سطح از چین. اما در آخرین مقاله آقای مزیکیان آمده است که قصد وی قطع رابطه با چین و روسیه نیست، بلکه افزایش کیفیت این رابطه است.

مشکل اقتصاد کشور تحریم های بین المللی است نه تحریم های آمریکا

یک دیپلمات سابق ایرانی در انگلیس گفت: درست است که تیم سیاست خارجی آمریکا و سخنگوی این کشور اعلام کرده‌اند که سیاست‌هایشان در قبال ایران تغییر نکرده است، اما به رفتار ایران و عملکرد آقای ترامپ نیز توجه زیادی دارند. برای آمریکایی ها بسیار مهم است که در آستانه انتخابات به ثبات در روابط خارجی خود برسند و نگران سیاست خارجی نباشند. در مورد اروپایی‌ها نیز شرایط به سمتی رفته است که آنها نیز تمایل دارند در روابط خود با ایران به پایین‌ترین سطح تنش برسند و روابط بهتری با کشور ما داشته باشند. در چنین شرایطی آقای مزیکیان چندین بار تاکید کرد که می خواهد روابط خوبی با همسایگان داشته باشد و از بهبود روابط خارج از منطقه استقبال می کند. شاید این سوال پیش بیاید که چرا آقای مزیکیان از هم اکنون سعی در نشان دادن مواضع خود دارد و تا بعد از تشکیل دولت صبر نمی کند. پاسخ این است که آقای مزیکیان می خواهد از تاثیر احتمالی سمپاشی جلوگیری کند. او نمی خواهد اجازه دهد مشکلات اولیه دولت آینده او را تهدید کند.»

وی افزود: تحریم هایی که در حال حاضر داریم و به گفته آقای ظریف شامل 2570 تحریم است، در درجه اول تحریم های شورای امنیت نیست، بلکه تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا است. تحریم های ما بیشتر از تحریم های ترامپ است. در واقع برخی از این تحریم ها توسط کنگره اعمال نشد، بلکه به دستور رئیس جمهور وقت علیه ما اعمال شد. هدف من از تشریح این تحریم ها، شفاف سازی سطح ریسک تحریم ها است. در صورت بازگشت مکانیسم بازگشت سریع و اجرای قطعنامه های شورای امنیت، تحریم های سازمان ملل علیه ایران اعمال خواهد شد. تفاوت این نوع تحریم ها با نوع ترامپ بسیار زیاد است. هدف من از توضیح این اطلاعات تاکید بر عدم توجه ویژه چین به تحریم های ترامپ است. این موضوع در مورد روسیه نیز صدق می کند و این کشور بیشتر از تحریم های سازمان ملل نگران تحریم های ترامپ نیست. تحریم‌های اعمال‌شده علیه کشورها حتی برای همسایگان ما از جمله ترکیه، عراق و دیگران مشکل بزرگی ایجاد نمی‌کند. مشکل ما در حوزه اقتصاد سیاسی دقیقاً همان جایی است که تحریم های بین المللی بر دوش ما می افتد. در حال حاضر مهمترین مانع ارتباط ما با کشورهای مختلف از جمله چین FATF است. از طریق FATF ما می توانیم پول خود را برگردانیم و تجارت اقتصادی را توسعه دهیم.

چگونه می توانیم انتظار داشته باشیم که چین پرستار بچه ای مهربان تر از مادر اقتصاد ما باشد؟

این تحلیلگر ارشد سیاسی ادامه داد: این که چرا حجم بسیار زیادی از مبادلات تجاری بین چین و حتی روسیه با کشورهای عربی منطقه وجود دارد، وجود دارد در بازده سرمایه‌گذاری خود با بن‌بست مواجه هستیم و در اجرای تکنیک‌های جذب سرمایه، حتی در بازگرداندن وجوه به کشورهایی که با آن‌ها سروکار داریم، با مشکل مواجه هستیم.» ما با رکود تجاری روبرو هستیم، طبیعی است که چین منتظر ما نمی ماند و به عربستان سعودی به عنوان یک متحد تجاری بدون مانع نگاه می کند و حجم زیادی از تجارت خود را در منطقه به این کشور منتقل می کند ضمانت‌های اجرایی و مالی نداریم، به همین دلیل طبیعی است که روابط ما با چینی‌ها محدود باشد هزینه های ساخت و ساز در دولت های گذشته ما درگیر ضایعات و اسراف های زیادی بوده ایم، بنابراین در شرایطی هستیم که نفت خود را به طور متوسط ​​در یک مقطع حدود 15 دلار در هر بشکه می فروشیم. که اگر 7.5 را در 8 ضرب کنیم یعنی چیزی حدود 100 دلار در هر تن نفت که می فروشیم، تخفیف می دهیم. اگر بخواهیم این پول را که به راحتی کسر می کنیم وارد کشور کنیم، چقدر سرمایه برای توسعه کشور و رفع کسری های بودجه زیاد کشور داریم؟

وی افزود: با این وضعیت چگونه می توان انتظار داشت که چین پرستار مهربان تری از مادر اقتصاد ما شود و برای ما سرمایه گذاری کند. واضح است که چین از ما تضمین می خواهد. چه تضمینی به چین بدهیم؟ آیا باید به بانک مرکزی ضمانت بدهیم؟ آیا باید نفت را تضمین کنیم؟ نفتی که قرار است بخشی از هزینه های داخلی کشور را تامین کند. 95 درصد درآمدی را که صرف امور جاری کشور می کنیم از این درآمدهای نفتی تامین می کنیم. بنابراین کلید همه این مشکلات ایجاد شفافیت سیاسی و اقتصادی و جلوگیری از فعالیت مافیای اقتصادی و سیاسی در سازمان ها و نهادهاست. ما همچنین باید موضوع FATF را هر چه سریعتر حل کنیم. بسیاری از نهادهای معاف از مالیات نیز باید ملزم به پرداخت مالیات باشند. همه اینها مشکلات اساسی است و تا زمانی که حل نشود، نمی توانیم انتظار داشته باشیم که چین یا هر کشور دیگری جذب سرمایه گذاری و تجارت با ما شوند.