کنکاش در مهم‌ترین حوادث تروریستی سال‌های اولیه انقلاب

بعدی- پس از انقلاب اسلامی در ایران، گروه های مخالف و بازماندگان سیاسی برای کسب قدرت و آسیب رساندن به جمهوری اسلامی شروع به ترور شخصیت های سیاسی کردند.

به گزارش فردا در روزهایی که حکومت جمهوری اسلامی ایران هنوز اولین گام های خود را بر می داشت، گروه هایی مانند فرقان و منافقین با ترور بزرگان راه را برایش سخت می کردند. اکنون این سیستم ضربه خورده بود و این اقدامات به سختی می توانست در پایه های تازه تاسیس این سیستم بحران ایجاد کند. از این رو در ادامه مهم ترین ترورهایی را که از ابتدای انقلاب تا سال 61 در ایران رخ داد، ارائه می کنیم، زیرا پس از آن دولت با گروه های تروریستی قاطعانه مقابله کرد.

ترور مرتضی مطهری; 12 اردیبهشت 1358

در آخرین روزهای نخست وزیری مهدی بازرگان در سال 1358، تشکیل نظامی به نام فرگان لرزی زندگی ایران و ایرانیان را متزلزل کرد. رهبر این گروه دانشجوی جوانی به نام اکبر گدرزی بود که مخالف حضور روحانیت در سیاست کشورش بود. وی با ایجاد گروه خود توانست در 21 اردیبهشت 58 اقدامی فاجعه بار و خطرناک انجام دهد که در این حادثه اکبر گودرزی و همکارانش موفق شدند مرتضی مطهری از دوستان قدیمی امام خمینی را ترور کنند. یک روز پس از این اتفاق، نام فرگان برای مردم نامی ترسناک شد.

مطهری که تنها 12 سال داشت در دوران مخالفت رضاشاه با طلاب به حوزه علمیه مشهد رفت و دروس حوزوی را فرا گرفت و پس از چند سال برای تکمیل تحصیلات به قم رفت. گفته می شود در این دوران با دوستداران اسلام و پیشوای آنان نواب صفوی ارتباط نزدیک داشت.

در سال 1334 اولین جلسه تفسیر قرآن کریم را در تهران برگزار کرد و همزمان سخنرانی های اعتراض آمیز خود را علیه حکومت پهلوی آغاز کرد. وی از دستیاران آیت الله خمینی در تظاهرات 15 خرداد 1343 بود که پس از آن، مطهری در حسینیه ارشاد به همراه دکتر شریعتی سخنرانی کرد. پس از تشکیل الفرقان، اعضای این گروه به تفسیر آیات مختلف قرآن کریم پرداختند و به عضوگیری در جلسات مذهبی پرداختند. در گام اول با انتشار بیانیه ای انقلاب ایران را کودتای اروپایی دانستند و رهبری امام خمینی (ره) به دستور آمریکا آمد.

مرتضی مطهری در اقدامی متقابل، اظهارات آنان را کذب خواند و برداشت های آنان از دین را باطل اعلام کرد. در همان زمان اولین جرقه ترور المطهری زده شد. اعضای این گروه به تلافی اعلامیه های اعلام شده اقدام به ترور وی کردند. سرانجام پس از دیدار با یدالله سحابی، ساعت 22 شب هنگام خروج از منزل توسط گروه فرغان ترور شد و در روز 21 اردیبهشت ماه از صدا و سیمای کشور خبر مرگ وی اعلام شد.

ترور سپهبد ولی الله قرنی؛ 3 اردیبهشت 1358

روز دوشنبه 12 اردیبهشت 1358 شمسی، سرلشکر قرنی رئیس ستاد کل ارتش جمهوری اسلامی ایران در حیاط منزلش مورد اصابت گلوله گروهک فرقان قرار گرفت و به شهادت رسید. به نظر می رسد گروه فرگان کمر قصد ترور اعضای درجه یک جمهوری اسلامی ایران را داشته است. بر اساس شواهد موجود، تروریست های الفرقان به رهبری حمید نیکنام چند روز قبل از حادثه، اتاقی را در هتل جم، درست روبروی منزل سپهبد قرنی اجاره کرده و تحرکات وی را زیر نظر داشتند. تروریست ها درست در زمانی که القرنی در حیاط با نقاشان صحبت می کرد، او را ترور کردند.

حمید نیکنام قاتل سپهبد قرنی نحوه ترور اولین قربانی گروهک الفرجان را اینگونه توضیح می دهد: «در ابتدا نمی دانستم دقیقا چه اتفاقی افتاده است، اما فکر می کنم رضا [یوسفی]و نیکوکار [سیاهپوش]برای شناسایی رفتند. سعید وحید و علی اسدی نیز در روزهای بعد از این محل بازدید کردند. روز آخر به محل آمدم و دیدم در حیاط بوق است. محسن سهبوش سپس از هتل خارج شد. من و ردا [یوسفی]رفتیم بیرون و قرار شد ردا از این آدم مراقبت کنه [محافظ سپهبد قرنی]بگذار بروم القرنی که درش باز بود. وقتی به القرنی حمله کردم متوجه شدم آن شخص در را می بندد. به او شلیک کرد و او روی زمین افتاد. سپس با جواد محل را ترک کردم [بهرام تیموری آذر]او با موتورسیکلت منتظر ما بود تا با هم برویم، فرقان در بیانیه صادره دلایل ترور را اینگونه بیان کرد: «تسلیم شدن به امپریالیسم آمریکا و اقدام به کودتا علیه دین اسلام، همکاری با رژیم پهلوی». جمهوری اسلامی برای سرکوب مردم کردستان و بازسازی ارتش تلاش می کند.»

دلایل انتخاب سپهبد قرنی به عنوان اولین هدف برای ترور توسط گروهک الفرقان اگرچه بسیاری آن را مرتبط با موضوع قدرت می دانند، اما به نظر می رسد کینه و نفرت گروه های چپ نسبت به سپهبد قرنی ریشه تاریخی داشته باشد. . محمد ولی قرنی در دوران ریاست رکن دوم ارتش پس از کودتای 28 مرداد 1332 توانست شبکه افسران توده را شناسایی و منهدم کند و این موضوعی نبود که گروه های چپ به راحتی از کنار آن بگذرند.

ترور محمد مفتح; 27 دی 1358

محمد مفتح صبح روز سه شنبه 27 اذان 1358 توسط کمال یاسینی از اعضای فرقان در صحن دانشکده مبانی دین دانشگاه تهران مجروح و به شهادت رسید گروهی که در نهایت به آن دست یافتند. اکبر گدرزی و گروهش اکنون کشتن و فرار را آموخته اند و تشنگی سیری ناپذیر آنها به آنها اجازه هر کاری را می دهد. کمال یاسینی درباره نحوه شهادت شهید مفتح در اعترافاتش می‌گوید: ما یک روز را برای ترور انتخاب کردیم، زیرا آن روز مردم کمتر در خیابان بودند و تیراندازی برای ما راحت‌تر بود.

یاسینی در بخشی دیگر از اعترافاتش می‌گوید: «ما مدت‌ها بود که آیت‌الله مفتح را زیر نظر داشتیم و می‌دانستیم که محل کار ایشان در دانشگاه اولین جایی است که ایشان می‌روند و البته اگر فرار می‌کرد به آنجا می‌رفت جایی است که او می رفت.» چرا تمام مسیر او تحت نظر است؟» ما کنترل داشتیم. دکتر مفتح پس از پیاده شدن از ماشینش به سمت محل کارش در حرکت بود که متوجه او شدیم و در اولین لحظه پس از اولین شلیک شروع به فرار کرد. نیروهای ما پیاده او را تعقیب کردند و بین ما و محافظان دکتر درگیری شد.

ماشا الله رحیمی از اعضای هیأت امنای مسجد قبا که امام مفتح ایشان در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی به شهادت رسید در کتاب «تلفیق التقاط و تروریسم (بررسی عملکردها و اسناد» از «مجموعه الفرقان» منتشر شده توسط مؤسسه فرهنگی هنری مرکز ضبط انقلاب اسلامی که حاکی از آن است که حتی مراسم تشییع شهید مفتح نیز در حاشیه همراه بوده و امکان تشییع و تدفین وی به راحتی وجود نداشته است. .

انفجار دفتر نخست وزیری؛ 8 شهریور 1360

محمد رجایی، دومین رئیس جمهور ایران، در حالی که پیش از این وزیر آموزش و پرورش و نماینده مجلس بود، بیش از ۲۸ روز در این سمت نماند. در زمانی که جمهوری اسلامی در حال شکل گیری یک حکومت منسجم بود، منافقین به مبارزه مسلحانه با آن پرداختند. سازمان مجاهدین خلق که بعدها منافقین نام گرفت یکی از گروه های چپی بود که نقش مهمی در پیروزی انقلاب اسلامی داشت. پس از تشکیل حکومت جمهوری اسلامی نیز برای احیای سازمان مجاهدین تلاش کردند و به دنبال قدرت گرفتن در صحنه سیاسی کشور بودند. آنها معتقد بودند که بدون حضور آنها حکومت شاهنشاهی از بین نمی رفت. پس از برکناری بنی‌صدر، حضور مجاهدین در سیاست جمهوری اسلامی پایان یافت و آنها اکنون به مخالفان اصلی جمهوری اسلامی ایران تبدیل شدند.

محمدعلی رجایی که از منتقدان بنی‌صدر بود، در رقابت با دیگر رقبای خود بیشترین آرا را به دست آورد و دو ماه پس از برکناری رئیس جمهور شد. محبوبیت رجایی بیش از هر چیز به دلیل سبک زندگی او بود و این چهره و استایل آنقدر تاثیرگذار بود که بعدها مورد استفاده افرادی مانند احمدی نژاد قرار گرفت. سه روز پس از تحلیف، آیت الله رجایی محمدجواد بهنار به عنوان نخست وزیر انتخاب شد و زمانی که میدان از رقبا پاک شد، حکومتی را تشکیل داد که کاملاً منطبق بر آرمان های انقلاب اسلامی بود. دکتر رجایی و اعضای دولتش یکی از گزینه های ترور سازمان مجاهدین خلق بودند.

طرح ترور در 8 شهریور 1360 هجری شمسی انجام شد و بر اساس آنچه بعداً در نشریات مجاهدین خلق منتشر شد، قرار بود این ترور در 10 مرداد انجام شود که به دلیل خروج مسعود رجوی از این کشور به تاخیر افتاد. ایران. در آن حادثه مسعود کشمیری دبیر شورای امنیت ملی بود و در اخبار او را شهید سوم دولت خطاب کردند اما ده روز بعد مدعی العموم کشور اعلام کرد که او عامل انفجار در دفتر نخست وزیری بوده است. .

مسعود کشمیری با گذاشتن بمب در کیف دستی خود که همیشه همراهش بود، به طور طبیعی وارد نخست وزیری شد. او می دانست که کسی به کیفش دست نمی زند، بنابراین بمب را در آن پنهان کرد. از آنجایی که در آن روز منشی جلسه بود، کنار دکتر رجایی نشست و کیفش را طوری گذاشت که در جریان انفجار، دکتر بیش از دیگران آسیب ببیند. کشمیری در اواسط جلسه دفتر را ترک می کند و در همان روز از کشور خارج می شود.

انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی ایران; 16 تیر 1360

در شب 16 تیر 1360، آیت الله بهشتی و 70 تن از مقامات برجسته سیاسی حزب جمهوری اسلامی در جریان بمباران مقر حزب جمهوری اسلامی در گزارشی که روز بعد منتشر شد، نوشت: «حوالی ساعت نه دیروز عصر دو بمب در مقر حزب جمهوری اسلامی ایران منفجر شد و بر اثر شدت انفجار قسمت‌هایی از ساختمان فرو ریخت و منجر به شهادت ده‌ها تن از مقامات دولتی شد. و اعضای شورای اسلامی مجلس و تعدادی از وزرا سپس به نقل از خبرنگار خود که نیم ساعت پس از انفجار به محل حادثه رسیده بود، ماجرای انفجار را اینگونه بیان کرد: «بیش از نیم ساعت بود.» از زمان انفجار گذشت که با عجله به محل حادثه رفتم. صدها نفر از مردم تهران در خیابان های اطراف مقر حزب تجمع کردند و آمبولانس ها مدام رفت و آمد می کردند. وقتی نزدیک محل انفجار رسیدم، امدادگران اولین افراد زیر آوار را به آمبولانس ها منتقل کرده بودند. سقف بتنی مقر حزب در اثر این انفجار فرو ریخت و ده ها نفر زیر آوار مدفون شدند.

روزنامه اطلاعات نیز نوشت: «این صحنه واقعاً وحشتناک بود، عملیات نجات تا صبح ادامه یافت و پس از آن مراسم تشییع جنازه آغاز شد و مجاهدین پس از این اقدامات امیدوار بودند که وضعیت خود را بهبود بخشند در مقابل مردم، به ویژه جوانان حامی منافقین، متوجه شدند که این اعمال ناپسند توسط آنها انجام شده است و به همین دلیل از حمایت آنها دست برداشتند.

مقامات آمریکایی بهشتی را دست راست آیت الله خمینی می دانستند و شاید بتوان این مورد را دلیلی برای ترور منافقین دانست. تسلط و قدرت سیاسی آیت الله بهشتی به حدی بود که آمریکایی ها ایشان را بهترین گزینه برای مذاکره در جریان ماجرای گروگان گیری سفارت می دانستند. هاشمی رفسنجانی درباره ترور شهید بهشتی که در کتاب «گذر از بحران» آمده است، گفت: گزارش هایی مبنی بر انفجار بمب در دفتر حزب جمهوری اسلامی و سقوط تعدادی از شهدا منتشر شد. این خبر ما را شوکه کرد. در تماس های بعدی متوجه شدیم که بمب در همان سالن سخنرانی آقای بهشتی منفجر شده است. در آن زمان نزدیک به صد نفر از افراد مهم کشور در آنجا حضور داشتند و ساختمان به شدت آسیب دید و همه زیر آوار ماندند. نیروها شهدا و مجروحین را خارج می کنند. با تماس ها، خبر به سرعت در شهرها پخش شد. تا ساعت 2 صبح بیدار بودم و مدام اخبار دریافت می کردم. خبر بسیار دلخراش و حکایت از شهادت ده ها نفر داشت و بالاخره خبر شهادت دکتر بهشتی برای من بسیار سخت و دردناک بود.»

مهمت رضا کلاهی فردی است که به عنوان کارگر تأسیساتی در مقر حزب جمهوری کار می کند و متهم و عامل انفجار در دفتر حزب است. او برای عادی شدن اوضاع، نیم ساعت قبل از حادثه دفتر حزب را به بهانه خرید بستنی ترک کرده بود و فرار را به ماندن در کشور ترجیح می داد. میزان خسارات این تروریسم به بدنه جمهوری اسلامی به حدی بود که کشور در وضعیت اضطراری قرار گرفت.