گزینه اول ترامپ، تشدید تنش‌های اقتصادی با ایران نیست / روی آمال و آرزوهایمان نمی‌توانیم نقشه ضدترامپی بکشیم

بعدی- با پایان یافتن تب انتخابات در آمریکا، اکنون تمرکز بر این است که پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید چه اتفاقی خواهد افتاد. سیاست فشار حداکثری ترامپ بر ایران در دوره اول ریاست جمهوری خود که با هدف تشدید فشارهای اقتصادی اجرا کرد موضوعی است که این روزها زیر ذره بین اقتصاددانان و فعالان اقتصادی قرار گرفته است.

به گزارش فردا از آنجایی که ریاست جمهوری ترامپ رسماً به زودی آغاز می شود، سؤالاتی در این زمینه وجود دارد، از جمله اینکه آیا اوضاع اقتصادی ایران دچار آشفتگی خواهد شد و چگونه می توان با این تلاطم های احتمالی مقابله کرد؟ علی قنبری، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با همه در یک او به این سوالات پاسخ داد:

برخی از زبان تنش و خشونت به جای دیپلماسی اقتصادی حمایت می کنند

علی قنبری به همه در یک گفت: برخی نشسته‌اند و بدون هیچ آگاهی و بصیرت، سناریویی می‌نویسند که اکنون که ترامپ انتخاب شده است، به‌جای اینکه راه‌هایی برای توسعه اقتصادی بیابند، از خشونت استفاده کردند در دور اول ریاست جمهوری ترامپ و از این درگیری استقبال کرد، آنچه مهم است این است که به جای این نگاه به چگونگی جنگ اقتصادی با ترامپ، ابتدا ما باید چند سناریو ارائه کنیم و در نظر بگیریم که چگونه می‌توانیم به نقطه‌ای برسیم که از خود ترامپ که با بسیاری از ایده‌های او مخالفیم، بیشترین بهره را ببریم.. مسلم است که ترامپ ابتدا وارد درب «فشار حداکثری» نخواهد شد. او ابتدا مسیر دیگری را امتحان خواهد کرد که ممکن است شامل تعامل، گفتگو و حتی مذاکره باشد. این برای دفاع از نظرات ترامپ نیست. وی افزود: دیدگاه های وی روشن است، اما باید قبل از اقدام متقابل و ایجاد بدترین سناریوها، ابتدا روی روش های احتمالی مذاکره تمرکز کنیم.

وی افزود: یک نکته مهم را فراموش نکنیم. و اکنون در منطقه خاورمیانه و حتی در میان کشورهای همسایه ما، کشورهای زیادی هستند که از اعمال فشار اقتصادی بر ایران، بستن راه های تجاری ایران، مسدود کردن مسیرهای صادراتی ایران و انواع تهدیدات اقتصادی علیه کشورمان سود می برند. آنها از سایه بیرون آمده اند و در سایه ضعف اقتصادی ما رونق می گیرند. پس طبیعی است که از تماشای مشکلات ما و ترامپ لذت ببرند. وی افزود: بد نیست تسلیم فشارهای احتمالی آمریکا نشویم یا سناریوهای رویارویی نداشته باشیم، اما تمرکز من این است که بهتر است ابتدا روی سناریوهای مذاکره تمرکز کنیم.

اولین گزینه ترامپ عدم تشدید تنش های اقتصادی با ایران است

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: ترامپ فردی است که برای مسائل اقتصادی اهمیت زیادی قائل است در اوکراین می دانیم که جنگ غزه فشار زیادی بر اقتصاد منطقه وارد کرد و حتی تجارت این منطقه با اروپا و آمریکا را تا حدی مختل کرد، بنابراین اولین گزینه ترامپ این نیست و نخواهد بود. تشدید تنش های اقتصادی در منطقه و ما نیز باید از این فرصت استفاده کنیم و سعی کنیم از طریق مذاکره بیشترین امتیاز را از ترامپ بگیریم. برخی کشورهای منطقه رویاهای بدی دارند و ترجیح می دهند نام ایران را از مبادلات تجاری منطقه حذف کنند.. در ضمن اگر دلسوز نظام و ملت هستیم باید توجه داشته باشیم که گزینه تشدید فشار اقتصادی بر مردم با ناآرامی اجتماعی همراه است. اولویت اول تیم سیاست خارجی دولت چهاردهم باید بر پرهیز از تنش در حوزه اقتصاد سیاسی باشد.

وی افزود:انتظار می رود تیم اقتصادی دولت چهارم نیز احتمال شوک ارزی ناشی از روی کار آمدن ترامپ را بررسی کند. این شوک در کوتاه مدت و بلند مدت مهم است. طیف کوتاه‌مدت به روزهای اول روی کار آمدن ترامپ برمی‌گردد، اما طیف بلندمدت به شرایط شکل‌گرفته از تصمیم‌های ترامپ و نوع رابطه او با تیم سیاست خارجی کشورمان مربوط می‌شود. دقیقا برای این قسمت باید برنامه داشته باشیم. یکی از مهم ترین ابزارهایی که ترامپ به آن عادت کرده و اتفاقاً اغلب از آن استفاده می کند، ابزار تحریم است. علیرغم هشدارهای مکرر ما اقتصاددانان، بخش بزرگی از بودجه کشورمان همچنان به صادرات نفت بستگی دارد. ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود تلاش کرد تا نرخ صادرات نفت ایران را به صفر برساند. نه تنها از هرگونه سرمایه گذاری در منابع گازی ایران جلوگیری کرد، بلکه با حذف معافیت های واردات و صادرات ایران، از صادرات نفت ایران از مجاری قانونی جلوگیری کرد.. تحریم های ترامپ صنایع فولاد و پتروشیمی این کشور را از حمل و نقل هوایی و کشتیرانی به شدت محدود کرده است. همه اینها ایران را وارد همان چارچوبی کرد که ترامپ از آن پیروی کرد، یعنی «فشار حداکثری». به همین دلیل است که این بار باید با دقت بر روی طرحی حرکت کنیم که ترامپ را از آغاز این نوع اقدام باز دارد.»

این استاد دانشگاه ادامه داد: برخی می گویند ما باید متکی به اقتصاد بومی کشورمان باشیم و نیازی به تعامل با دنیا نداریم. این نوع ایده ها قبلاً قدیمی و نامعتبر هستند. رمز موفقیت اقتصاد هر کشور تعامل با دنیاست. درست است که بخشی از توسعه اقتصادی ما به توسعه اقتصاد محلی و افزایش توانمندی صنعتگران و فعالان اقتصادی مربوط می شود، اما آقایانی که می گویند باید روی اقتصاد محلی تمرکز کنیم و به خودمان تکیه کنیم، باید به این سوال پاسخ دهند: سرمایه و اعتبار است؟ چگونه یک سرمایه گذار خارجی در شرایط تحریم می تواند برای توسعه کشورمان سرمایه گذاری کند و یک سرمایه گذار داخلی چگونه می تواند به بازگشت سرمایه خود امیدوار باشد؟ درست است که من هم معتقدم نباید از ترامپ بترسیم، اما نمی توان تز را حول امیدها و رویاها ساخت و طرحی ضد ترامپ کشید. سیاست داخلی و خارجی ما و اقتصاد داخلی و خارجی ما به هم گره خورده است. حفظ منافع ملی کشورمان در انزوا و قطع ارتباط با دنیا امکان پذیر نخواهد بود.