پس پشت گزارش بانک مرکزی

بعدی- بانک مرکزی در گزارشی به بحث درآمد و هزینه خانوارهای شهری ایران در سال گذشته (1402) پرداخته است. این گزارش نشان می دهد که بیشترین هزینه خانوارهای ایرانی به بخش مسکن با 34.7 درصد و پس از آن غذا و تغذیه خانوار با 29.9 درصد اختصاص دارد. بنابراین سبد هزینه خانوار نسبت به سال ۱۴۰۱ ۴۴ درصد افزایش داشته است.

به گزارش فردا اگرچه عمر دولت مسعود مزیکیان به یک سال نرسیده است، اما سطح توقعات اقتصادی از دولت او بالاست. آخرین آمار بانک مرکزی که انعکاسی از وضعیت اقتصادی سال گذشته است، همزمان به دولت سیزدهم ارسال شد، اما نشان از چشم انداز توجه به مسائل اقتصادی و خطر تکرار آمارهای نگران کننده دارد. در برخی مناطق

با توجه به این شرایط سؤالاتی مطرح می شود که مثلاً آمارهای بانک مرکزی به ما چه می گوید و چگونه می توان این شرایط را تغییر داد؟ علی قنبری، اقتصاددان و عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با همه در یک او به این سوالات پاسخ داد:

کیفیت پایین زندگی خانواده در سالهای اخیر

علی قنبری به همه در یک گفت: «با یک نگاه و یک محاسبه ساده کاملا متوجه می شویم که وضعیت معیشتی خانوارها کاهش چشمگیری داشته است و برای درک این موضوع نیازی به بررسی خاصی نیست. بنابراین، اصل مشکل، شدت فشاری است که اکنون بر دوش افراد آسیب پذیر است. متاسفانه در شرایط کنونی مردم از خرید مواد مهم و اساسی مانند گوشت قرمز، ماهی و حتی برنج محروم هستند و این وضعیت نیز روند نزولی اقتصاد ماست که مربوط به یک سال نیست و نمی توان گفت. که زوال زندگی مردم تنها در سال 1401 بود. ما این روند نزولی را تجربه کرده ایم اما در چند سال اخیر متوجه آن شده ایم. وضعیت مسکن یکی از تاریک ترین نقاط گزارش بانک مرکزی است. این روزها بازار مسکن هم دستخوش تورم و هم رکود است. بر اساس گزارش توسعه مسکن در شهر تهران که به صورت ماهانه توسط بانک مرکزی منتشر می شود، در شش ماهه اول سال 1395 تا پایان سال 1397، نوسانات قیمت مسکن ادامه داشته و این بازار هر ساله با افزایش قیمت قابل توجهی مواجه است. سال این همان مسیر خطرناکی است که در بازار مسکن کشور به آن اشاره کردم.

وی افزود: بر اساس آمار این گزارش گوشت نیز بسیار گران شده و هر روز از قدرت خرید مردم کاسته می شود. به گفته مسئولان تولید و توزیع گوشت در کشور کمبود گوشت وجود ندارد اما بازار راکد شده و خریداران کاهش چشمگیری داشته اند. این جاده تا کجا پیش خواهد رفت؟ چندی پیش فائو در گزارش خود 167 کشور جهان را از نظر سوءتغذیه مقایسه کرد و جایگاه ایران در این جدول 90 بود و هشت استان این کشور از نظر تغذیه نیازمند توجه بیشتر هستند. این مناطق عبارتند از کرمان، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان، بوشهر و ایلام که در واقع مناطق جنوبی کشور هستند. استان هایی که از نظر اقتصادی فقیر هستند و شاخص های غذایی که مستقیماً با درآمد مرتبط است، در این استان ها وضعیت خوبی ندارند.»

تمرکز دولت بر سیاست خارجی آمارهای اقتصادی را بهبود می بخشد

این مدرس دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: سوال اصلی این است که برنامه دولت برای حل این مشکل چیست؟ 2. خواسته اصلی گروه فاوا و سیاست خارجی دولت چهاردهم تسریع در روند مذاکرات و دستیابی به توافق در اسرع وقت و البته مبتنی بر توسعه زیرساخت های اقتصادی و کاهش رانت مبتنی بر اقتصاد در دولت های مختلف تلاش هایی برای هر دوی این مفاهیم صورت گرفته است، اما برخی کمتر و برخی موفقیت آمیزتر بوده اند. آقای بیزیکیان در یکی از حساس ترین موقعیت های تاریخ اقتصاد ایران رئیس جمهور شد، اما با توجه به وعده های ایشان و تیم اقتصادی انتخاباتی اش، اکنون انتظار می رود حداقل بخشی از این وعده ها محقق شود. یکی از دلایل اصلی وضعیت بازار ارز و ترس از رسیدن دلار به کانال های بالاتر به ویژه پس از روی کار آمدن ترامپ این است که چشم انداز روشنی از عملکرد دولت نداریم.. مشخص نیست تیم اقتصادی دولت چهاردهم باید چه تغییراتی را اعمال کند. اما معلوم نیست پرونده ما با ترامپ به کجا خواهد رسید اگر موضوع را با مصالحه و مذاکره حل نکنیم، شرایط سخت تر می شود“

وی افزود: درست است که زمان زیادی از آغاز به کار دولت چهاردهم نگذشته است، اما انتظار می رود وعده همکاری با دنیا، ایجاد تعادل بین دستمزد و تورم، تنظیم نرخ ارز و سایر وعده ها باشد. از سوی دولت یکی یکی قرار می گیرد و فرزین قرار می گیرد. تورم بالا را می توان یکی از مهم ترین چالش های اقتصاد ایران دانست که دولت های مختلف راه حل خاصی برای آن ارائه نکرده اند. اصلاح سیاست های پولی و مالی، مدیریت کسری بودجه، ایجاد سیاست ارزی باثبات، بهبود روابط تجاری با سایر کشورها و مواردی از این دست همچنان شعار باقی مانده است و دولت ها نتوانسته اند این اصول اولیه کنترل تورم را به درستی اجرا کنند.. اما هیچ چیز به اندازه تحریم ها به اقتصاد کشور لطمه نزده است. تحریم های بین المللی علیه ایران دسترسی به بازارهای جهانی و فناوری های جدید را محدود کرده و تورم داخلی را تحت تاثیر قرار داده است. این تحریم ها موانع جدی بر سر راه روابط تجاری خارجی و جذب سرمایه خارجی ایجاد کرده است. بنابراین معتقدم آنچه اکنون بیش از هر چیز دیگری مهم است و می تواند عملکرد آینده بانک مرکزی را بهبود بخشد، تمرکز تیم سیاست خارجی بر رفع تحریم ها است.