چرا کشور‌ها از حضور در المپیک محروم می‌شوند؟

آینده ورزش و سیاست ممکن است دو پدیده مجزا به نظر برسند. اما در عمل، مسابقات ورزشی بین المللی اغلب تحت الشعاع سیاست قرار می گیرند. این هژمونی می‌تواند در کشورهایی که بازی‌های بین‌المللی را تحریم می‌کنند، یا استثناهایی که نهادهایی مانند کمیته بین‌المللی المپیک به دلایل مختلف برای آن کشورها در نظر می‌گیرند، یا امتناع کشورها از رویارویی با یکدیگر متجلی شود. به عنوان مثال اسرائیل در خاورمیانه قرار دارد اما در سال 1994 در اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) عضویت دارد، زیرا تیم های ملی و باشگاه های کشورهای عربی از رویارویی با این تیم خودداری کردند. ورزشکاران ایرانی نیز در میادین جهانی با ورزشکاران اسرائیلی رقابت نمی کنند.

به گزارش فردا از آنجایی که المپیک تابستانی 2024 پاریس مصادف با جنگ غزه و اوکراین است، موجی از درخواست‌ها برای ممنوعیت حضور اسرائیل در المپیک رسما به وجود آمده است. زیرا در دوره های مختلف این بازی ها (زمستان و تابستان) کشورها طعم محرومیت از حضور در این بازی ها را چشیدند. روسیه و بلاروس به دلیل جنگ در اوکراین در المپیک 2024 پاریس شرکت نخواهند کرد. قوانینی که بر اساس آن روسیه از حمله به خاک اوکراین منع می شود، اسرائیل را نیز شامل می شود.

المپیک و جنگ سرد

مهم ترین تأثیر سیاست بر بازی های المپیک به عنوان بزرگترین رویداد ورزشی جهان را می توان در بازی های المپیک 1980 و 1984 مشاهده کرد. در این سال‌ها، جنگ سرد هنوز در اوج بود و ایالات متحده آمریکا و شوروی هیچ عرصه‌ای را برای رقابت بین خود نادیده نمی‌گرفتند. بازی های المپیک 1980 تحت تأثیر اشغال افغانستان در مسکو برگزار شد. آمریکا پرچمدار تحریم این مسابقات شد، برخی کشورها این مسابقات را به طور کامل و برخی دیگر به طور ناقص تحریم کردند.

بازی های المپیک 1980 – مسکو

در سال 1984 شعله المپیک از مسکو به لس آنجلس در آمریکا افروخته شد و اتحاد جماهیر شوروی رفتار غرب در قبال المپیک قبلی را جبران کرد. این بار برخی از کشورهای بلوک شرق و اتحاد جماهیر شوروی بازی های لس آنجلس را تحریم کردند. جمهوری اسلامی ایران در سال 1980 بازی های المپیک را به دلیل اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهیر شوروی تحریم کرد و در سال 1984 بازی های المپیک را به دلیل حملات آمریکا در نقاط مختلف جهان تحریم کرد و در این دوره از مسابقات المپیک شرکت نمی کند. بازی ها. بنابراین در این دوره از بازی ها نه تنها ورزشکاران، مربیان و سرپرستان حضور دارند، بلکه داوران دعوت شده نیز حضور دارند. مهندس میرحسین موسوی نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: «عدم شرکت ایران در بازی‌های المپیک 1984 لس‌آنجلس مورد تایید قاطع هیات وزیران قرار گرفته است.» به این ترتیب کشورمان در دو بازی متوالی المپیک شرکت نکرد. (سایت کمیته ملی المپیک)

محرومیت از ایالت ها

محرومیت کشورها از حضور در مسابقات المپیک انواع و دلایل مختلفی دارد. گاه کشوری حق شرکت در بازی های المپیک را نداشت و گاه ورزشکاران آن کشور با تایید کمیته بین المللی المپیک (IOC) به صورت انفرادی و مستقل در مسابقات شرکت کردند.

المپیک آنتورپ بلژیک 1920

هفتمین دوره بازی های المپیک یک سال پس از پایان جنگ جهانی اول (1914-1919) در بلژیک برگزار شد. ششمین بازی های المپیک (1916) قرار بود در برلین، پایتخت امپراتوری آلمان برگزار شود، اما به دلیل جنگ جهانی دوم لغو شد. المپیک 1920 اولین باری بود که ممنوعیتی برای شرکت ملی در نظر گرفته شد. آلمان، اتریش، مجارستان، بلغارستان و ترکیه به دلیل نقش آفرینی در جنگ جهانی اول و همچنین به دلیل شکست، اجازه حضور در این مسابقات را نداشتند.

المپیک 1924، پاریس

محرومیت آلمان از شرکت در این مسابقات به بازی های المپیک فرانسه در سال 1924 نیز کشیده شد. بازی های المپیک در سال 1936 (سه سال قبل از شروع جنگ جهانی دوم) در برلین و آلمان نازی برگزار شد.

روشن کردن شعله بازی های المپیک 1936 – برلین

بازی های المپیک 1948 لندن

بازی های المپیک 1948 پس از دو دوره عدم برگزاری این بازی ها در سال های 1940 و 1944 به دلیل جنگ جهانی دوم در لندن برگزار شد. ژاپن و آلمان به دلیل شکست از شرکت در جنگ جهانی دوم منع شدند.

محرومیت در آفریقای جنوبی، 1964-1992

آفریقای جنوبی طولانی ترین محرومیت از بازی های المپیک را تجربه کرد. این کشور از دور هجدهم (توکیو) تا بیست و پنجم (بارسلونا) به دلیل سیستم آپارتاید و تبعیض نژادی اجازه شرکت در این مسابقات را نداشت. این ممنوعیت پس از سقوط رژیم آپارتاید برداشته شد.

بازی های المپیک 1972، مونیخ

نام المپیک مونیخ بیشتر با کشتار ورزشکاران اسرائیلی در دهکده المپیک همراه است. اما در آن دور از بازی های المپیک تابستانی، زیمبابوه که در آن زمان به رودزیا معروف بود، به دلیل فشارهای بین المللی و اعتراض به آپارتاید، اجازه حضور در المپیک مونیخ را نداشت.

بازی های المپیک 2000، سیدنی

موضوع حضور افغانستان در بازی های المپیک پیچیده و چند وجهی است. زیرا دولت در این کشور همیشه در حال تغییر است. در زمان اشغال شوروی، افغانستان المپیک 1984 را تحریم کرد، تیمی را به المپیک 1992 نفرستاد و در المپیک 2000 شرکت نکرد. زنان اما ورزشکاران این کشور به صورت انفرادی و مستقل و بدون اطلاع طالبان در این مسابقات شرکت کردند.

المپیک 2016، ریو

کویت تنها کشوری بود که از المپیک 2016 که در برزیل برگزار شد حذف شد. کمیته بین المللی المپیک در سال 2015 فعالیت کمیته ملی المپیک کویت را به دلیل دخالت دولت این کشور به حالت تعلیق درآورد.

المپیک زمستانی 2022، پکن

کره شمالی تنها کشوری بود که از شرکت در این دوره از بازی های المپیک زمستانی محروم شد. کره شمالی به دلیل مشکلات ناشی از اپیدمی کرونا، تیمی را به این مسابقات اعزام نکرد. کمیته بین المللی المپیک نیز کمیته ملی این کشور را تعلیق کرد.

روسیه، 2016-2024

اولین ممنوعیت اعمال شده توسط روسیه برای چند تن از ورزشکاران این کشور بود که به دلیل دوپینگ قانونی اجازه حضور نداشتند. این ممنوعیت در بازی های المپیک زمستانی 2018 و 2020 توکیو ادامه یافت. روسیه و بلاروس به دلیل درگیری در جنگ اوکراین به طور کامل از شرکت در المپیک منع شدند. ورزشکاران این کشورها به صورت انفرادی در المپیک شرکت می کنند و در صورت کسب مدال، پرچم روسیه برافراشته نخواهد شد. روسیه نیز از جام جهانی 2020 قطر حذف شد.

بخشی دیگر از ممنوعیت روسیه ناشی از نقض آتش بس المپیک است. مهر در این باره نوشت: بر اساس منشور المپیک، در جریان مسابقات المپیک، پارالمپیک و زمستانی، کشورهای عضو این سازمان حق ندارند درگیری‌ها و جنگ‌های نظامی را آغاز کنند یا در آن شرکت کنند.

تنیسورهای روسیه مدال نقره مسابقات را به دست آوردند اما اثری از پرچم روسیه روی لباس آنها نیست.

در بیانیه ای که چند ساعت پس از پایان حمله نظامی روسیه به اوکراین از سوی کمیته بین المللی المپیک منتشر شد، به توافقنامه 2 دسامبر 2021 بین سازمان ملل و کمیته بین المللی المپیک اشاره شد. قطعنامه ای که بیان می کرد تمام خصومت های نظامی باید هفت روز قبل از بازی های المپیک متوقف شود تا هفت روز پس از آن به «آتش بس المپیک» معروف شود.

روسیه تنها چهار روز پس از مراسم اختتامیه المپیک زمستانی پکن، با حمله به اوکراین، آتش بس المپیک را نقض کرد. اما کمیته بین‌المللی المپیک تنها روسیه را به خاطر این تخلف بین‌المللی مقصر نمی‌داند و از فدراسیون‌های عضو خود خواسته است تا “شدیدترین فشار” را بر ورزش روسیه و بلاروس اعمال کنند. دلیل این تصمیم مشارکت نظامی بلاروس در جنگ با اوکراین بود.