با ادامه روند فعلی بحران انرژی، ابربحران می‌شود / سالیانه ۲۹ میلیارد دلار هدر رفت سرمایه برق داریم

بعدی- پس از یک وقفه نسبتا کوتاه در قطعی برق، دور جدیدی از قطعی برق در استانداری های مختلف کشور آغاز شد، آن هم در شرایطی که قطعی برق زمستانی شهروندان را نه تنها با مشکلاتی از جمله گرما و حتی مشکل تامین آب مواجه کرده است. مشکلات دیگری مانند قطعی برق و عدم دسترسی به آنتن تلفن همراه. به گفته برخی کارشناسان، وضعیت فعلی برق در کشور ناشی از اختلافات گسترده در بخش انرژی است.

به گزارش فردا حتی برخی از کارشناسان انرژی معتقدند که استفاده از کلمه تعادل اشتباه است. دکتر هاشم اوری، استاد مهندسی برق دانشگاه شریف، اخیراً در حالی که نگران غفلت از بحران انرژی کشور است، در کامنت همه در یک گفت: «دیگر نباید از کلمه «غیر متعهد» استفاده کنیم. برای انجام استفاده از اصطلاح عدم تعادل انرژی و نه فقط الکتریسیته، ارزیابی یک بیمار مبتلا به سرطان پیشرفته به عنوان مبتلا به خستگی خفیف است. وقتی می گوییم نارضایتی مشکل خاصی نیست و در مدت کوتاهی قابل حل است. باید به سمت استفاده از واژه بحران برویم. من وضعیت انرژی در کشور را چیزی کمتر از یک بحران نمی بینم.

ردا ریاحی، نایب رئیس هیئت مدیره شرکت های تولید کننده برق، درباره بازگشت قطعی برق به بخش خانگی گفت: مشکل کمبود برق در کشور ما این است که در فصل زمستان با کمبود سوخت مواجه هستیم. کمبود نیروگاه در تابستان و همه اینها به این دلیل است که در زمینه «سرمایه گذاری در صنعت برق» سیاست های اصل 44 قانون اساسی در خصوص خصوصی سازی به درستی اجرا نشد و مهمتر از آن بسترهای لازم نبود. برای اجرای این سیاست ها ارائه شده است.»

در این شرایط سوالاتی از این قبیل مطرح می شود: خطای برق به کجا می انجامد؟ عواقب آن چیست و از این پس برای جبران آن چه باید کرد؟ عبدالله باباخانی فعال و کارشناس انرژی در گفتگو با همه در یک او به این سوالات پاسخ داد:

در 45 سال گذشته فقط مدیر تولید برق داشته ایم

عبدالله باباخانی به همه در یک گفت: «حقیقت این است که چه در بحث برق و چه در مورد انرژی‌های دیگر، اگر محیط زیست در مرکز تصمیم‌گیری نباشد، در آینده نابود خواهیم شد. حذف سوخت‌های فسیلی.» هم‌اکنون حدود 35 درصد انرژی برق در جهان کمتر از یک درصد است در پایان زمان خود، بیش از 50 درصد از برق جهان به انرژی های تجدید پذیر برمی گردد، برنامه ریزی در زمینه انرژی بر عهده افراد مسئول نیست مسئولان: دولت چهاردهم باید مردم را از اتهام هتک حرمت به مسئولان کشور به دلیل پرداخت یارانه های کلان انرژی یا مصرف زیاد تبرئه کند. مشکل کسری گاز، کسری برق و کسری بنزین فقط مشکل دولت 13 نیست که همه باید خیلی زود و خیلی سریع حل شود.

وی افزود: مشکل کسری و بحران اساسی در بخش برق به دلیل… در 45 سال گذشته فقط مدیر تولید برق داشته ایم. مدیری نداریم که مصرف انرژی را کنترل کند. (بدترین تراکم انرژی را در دنیا داریم و 12 برابر نیروگاه اتمی بوشهر در خطوط انتقال و … تلفات انرژی داریم) مدیر برنامه ریزی برای آینده انرژی کشور (35 درصد کل انرژی کشور) نداریم. برق دنیا انرژی های تجدیدپذیر است، ما کمتر از 1 درصد هستیم. با محاسبه تمام داده ها، از 100 واحد انرژی مصرفی برای تولید برق، حدود 24 واحد به دست مردم می رسد، یعنی سالانه 29 میلیارد دلار در سیستم برق هدر می رود. از هر 100 واحد انرژی که به نیروگاه ها می دهیم 60 درصد هدر می رود و 40 درصد به برق تبدیل می شود. در شبکه توزیع و انتقال برق هم اتلاف برق داریم و از همین پسماندها خوب استفاده نمی شود و وسایل برقی اتلاف برق دارند. در بین همین 40 واحد برق، تلفات شبکه حدود 15-20 درصد است. در حالی که میانگین جهانی 8-10٪ و اروپا 3-5٪ است. از بقیه، حدود 15 تا 20 درصد برق مصرفی کشور در تجهیزات مصرفی هدر می رود. این زباله ها شامل مصرف بیش از حد لوازم فرسوده، سیستم های گرمایشی و سرمایشی ناکارآمد و تجهیزات قدیمی صنعتی و کشاورزی است. در نتیجه از 100 واحد انرژی مصرفی برای تولید برق در کشور، 76 واحد آن را هدر می دهیم. این چند عنصر سالانه 29 میلیارد دلار از سرمایه انرژی کشور را هدر می دهد. جالب اینجاست که گروهی از به اصطلاح اقتصاددانان و کارشناسان به رئیس جمهور گفتند که مردم ایران دو برابر مردم اروپا انرژی مصرف می کنند.

ما نباید شکست انرژی فسیلی را تکرار کنیم

این تحلیلگر و فعال بین الملل در حوزه انرژی ادامه داد: اما نه تنها باید انتقاد کرد، بلکه باید به راهکارهایی اشاره کرد که با توجه به اینکه اکثر کشورهای دنیا به سمت انرژی های تجدیدپذیر حرکت می کنند ما تجربه شکست در زمینه انرژی های فسیلی را در کشورمان داریم، اولین پیشنهاد این است که دولت شروع به حمایت از بخش خصوصی برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر کند تا تجربه تلخ ما در زمینه تولید برق از انرژی های فسیلی نباشد. ما باید یک منطقه آزاد اقتصادی برای تولید انرژی های تجدید پذیر ایجاد کنیم کار: انحصارها، واسطه ها و فاصله ها از بین می رود و مصرف کننده می تواند به راحتی با محصول ارتباط برقرار کند، اما این اولین قسمت کار است که به ما کمک می کند به تدریج در این زمینه صادرکننده شویم و کشورهایی مانند ترکمنستان، افغانستان و تاجیکستان در گام بعدی از انرژی های تجدیدپذیر در ایران استفاده می کند. حتی می توانیم ویلاسازان را ملزم به این کار کنیم. البته ممکن است عده ای اعتراض کنند که هزینه این کار برای تولیدکنندگان بالاست اما این هم راه حلی دارد و تولیدکنندگانی که پنل های خورشیدی نصب می کنند می توانند از مالیات معاف شوند. ما همچنین می توانیم از نیکوکاران و موسسات خیریه دعوت کنیم تا از برقی سازی فضاهای عمومی از طریق صفحات خورشیدی در مناطق عمومی از جمله مدارس حمایت کنند. موسسات و ادارات دولتی نیز باید موظف شوند هر ساله بخشی از برق مورد نیاز خود را از طریق پنل های خورشیدی تامین کنند. وی افزود: کشور ما پتانسیل توسعه انرژی های تجدیدپذیر را دارد به شرطی که دولت از این طرح حمایت کند و اجازه دهد برق کشور به سمت انرژی های تجدیدپذیر هدایت شود.